سفر به روستای ماولینونگ هند: پاکیزه ترین روستای آسیا
به گزارش پرسینا بلاگ، در قلب تپههای سرسبز خاسی شرقی در ایالت مگالایا در شمال شرقی هند، روستایی کوچک به نام ماولینونگ (Mawlynnong) قرار دارد که به عنوان "پاکیزهترین روستای آسیا" شهرت جهانی یافته است . این روستا که به "باغ خدا" نیز معروف است، نمونهای درخشان از زندگی پایدار، مشارکت اجتماعی و احترام عمیق به طبیعت به شمار میرود . موفقیت این روستا در گرو دو عنصر بنیادین فرهنگ مردم خاسی است: ساختار منحصربهفرد حکومت محلی موسوم به «دوربار شنونگ» (Dorbar Shnong) که نظم اجتماعی و قوانین پاکیزگی را تضمین میکند و شاهکار مهندسی بومی آنها، «پلهای ریشه زنده» (Living Root Bridges) که نماد همزیستی با طبیعت است . این گزارش به بررسی جامع ویژگیها، تاریخچه، فرهنگ، اقتصاد و دلایل کسب این عنوان افتخارآمیز و همچنین چالشهای پیش روی این جامعه منحصر به فرد میپردازد.
برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.
تاریخچه و کسب عنوان پاکیزهترین روستا
شهرت ماولینونگ به عنوان یک روستای پاکیزه، ریشهای عمیق در فرهنگ و تاریخ مردمان آن دارد و یک پدیده مدرن نیست .
- ریشههای تاریخی: وبا و نقش مبلغان مسیحی: به گفته ساکنان، این فرهنگ حدود 130 سال پیش و در پی شیوع یک بیماری همهگیر مرگبار، به احتمال زیاد وبا، شکل گرفت . در آن زمان، ساکنان که بیماری را به خشم ارواح شیطانی نسبت میدادند، با راهنمایی مبلغان مسیحی، بهویژه مبلغان ولزی، دریافتند که علت اصلی بیماری عدم رعایت بهداشت است . این مبلغان که کلیسای سنگی "تجلی" (Church of the Epiphany) را در سال 1902 در روستا ساختند، اصول بهداشت و پاکیزگی را به عنوان راهکاری برای بقا به اجداد مردم خاسی آموزش دادند . این آموزهها با نظام اعتقادی جامعه درآمیخت و عبارت "پاکیزگی در کنار خداپرستی است" به یک فضیلت اخلاقی و معنوی تبدیل شد .
- کسب عناوین رسمی: در سال 2003، مجله "دیسکاور ایندیا" (Discover India) رسماً عنوان "پاکیزهترین روستای آسیا" را به ماولینونگ اعطا کرد . دو سال بعد، در سال 2005، این روستا به عنوان "پاکیزهترین روستای هند" نیز شناخته شد. این عناوین، همراه با ساخت جاده دسترسی در سال 2000، توجه جهانی را به این روستای کوچک جلب کرد و آن را به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل نمود .
فرهنگ و ساختار اجتماعی: از پاکیزگی تا نظام مادرتباری
پاکیزگی در ماولینونگ تنها یک قانون نیست، بلکه یک سبک زندگی است که در بستر یک ساختار اجتماعی و مدیریتی منحصربهفرد ریشه دوانده است. این ساختار شامل شورای سنتی روستا (دوربار شنونگ) و نظام مادرتبارانه قبیله خاسی است.
سیستم مدیریت پسماند و قوانین پاکیزگی
شهرت جهانی ماولینونگ مستقیماً حاصل عملکرد و قوانین سختگیرانه دوربار شنونگ است .
- مشارکت همگانی: تمام ساکنان روستا، از جمله کودکان، در نظافت روزانه مشارکت دارند .
- سطلهای زباله بامبو: در سراسر روستا، سطلهای زباله مخروطی شکل از جنس بامبو (khoh) نصب شدهاند .
- تفکیک و بازیافت: زبالهها به دو دسته زیستتخریبپذیر و غیرقابل تجزیه تفکیک میشوند . زبالههای تر در گودالهایی به کود طبیعی (کمپوست) برای باغها تبدیل میشوند و زبالههای خشک برای بازیافت به شهر شیلونگ فرستاده میشوند .
- ممنوعیتها و جریمهها: دوربار شنونگ استفاده از کیسههای پلاستیکی و سیگار کشیدن را ممنوع کرده و برای متخلفان، از جمله کسانی که زباله میریزند یا گلها را میچینند، جریمه وضع میکند .
- بهداشت عمومی: از سال 2007، تمام خانهها مجهز به سرویس بهداشتی شدهاند.
جامعه مادرتبار خاسی: ساختار، وراثت و تقسیم نقشها
ساکنان ماولینونگ از قبیله خاسی هستند و از یک سیستم اجتماعی مادرتبار پیروی میکنند که در آن نسب، نام خانوادگی و وراثت از طریق خط مادری منتقل میشود . مردان پس از ازدواج به خانه همسر خود نقل مکان میکنند . با این حال، این سیستم را نباید با مادرسالاری مطلق اشتباه گرفت، زیرا قدرت سیاسی و رهبری در حوزه عمومی عمدتاً در دست مردان است .
- قوانین وراثت و نقش "کا خادوه" (Ka Khadduh): بر اساس سنت خاسی، داراییهای اجدادی به کوچکترین دختر خانواده، موسوم به "کا خادوه" (Ka Khadduh)، به ارث میرسد . اما او مالک مطلق اموال نیست، بلکه نقش "نگهبان" یا "امین" داراییها را بر عهده دارد . مسئولیتهای اصلی او شامل مراقبت از والدین سالمند، خواهران و برادران مجرد و نیازمند، و حفظ آداب و رسوم مذهبی خانواده است .
- نقش دایی (Kñi): دایی مادر، به ویژه بزرگترین دایی (kñi)، قدرتمندترین چهره در ساختار خانوادگی است . او به عنوان رئیس، مشاور و تصمیمگیرنده نهایی در امور مهم طایفه، بهویژه در مورد فروش یا واگذاری اموال اجدادی، عمل میکند . "کا خادوه" نمیتواند بدون مشورت و اجازه دایی، ملک را واگذار کند .
- نقش پدر (U Kpa): پدر در خانواده همسرش به عنوان تأمینکننده معاش و محافظ خانواده شناخته میشود . یک ضربالمثل خاسی میگوید: «پدر کسی است که تأمین میکند و به فرزندانش قامت میبخشد، اما دایی کسی است که در مسائل مرگ و زندگی حضور دارد» که نشاندهنده اهمیت هر دو نقش است .
- تقسیم اموال: سنت وراثت به کوچکترین دختر فقط در مورد اموال اجدادی صدق میکند. اموالی که یک فرد شخصاً به دست آورده، میتواند به طور مساوی بین همه فرزندان، اعم از دختر و پسر، تقسیم شود .
مدیریت جامعه: دوربار شنونگ و نفوذ زنان
«دوربار شنونگ» (Dorbar Shnong) یا شورای روستا، یک نهاد حکومتی سنتی، دموکراتیک و کاملاً مردانه است که وظایف قانونگذاری، قضاوت و اجرا را در سطح محلی بر عهده دارد . این شورا بر پایه مشارکت عمومی مردان و اصل اجماع استوار است .
- پارادوکس و نفوذ غیررسمی زنان: بر اساس سنت، زنان از حضور رسمی و حق رأی در این شورا محروم هستند که این موضوع یک پارادوکس جالب در جامعهای مادرتبار ایجاد کرده است . با این حال، زنان از طریق قدرت اقتصادی (مدیریت کسبوکارهای گردشگری) و مکانیسمهای غیررسمی، نفوذ قابل توجهی بر تصمیمات جامعه دارند . در واقع، بسیاری از ابتکارات مهم روستا، از جمله جنبش پاکیزگی، تحت رهبری زنان آغاز شده است .
- تلاش برای مشارکت رسمی: در سالهای اخیر، سازمانهای زنان مانند "Ka Lympung ki Seng Kynthei" برای کسب نمایندگی رسمی در شورا مبارزه کردهاند . این تلاشها منجر به تغییراتی شده و «شورای منطقه خودمختار تپههای خاسی» (KHADC) گنجاندن حداقل دو زن در کمیته اجرایی هر «دوربار شنونگ» را تأیید کرده است تا صدای زنان به طور رسمی شنیده شود .
آموزش و نهادینهسازی فرهنگ پاکیزگی
یکی از دستاوردهای برجسته ماولینونگ، نظام آموزشی قوی و نرخ بالای سواد است که نقشی کلیدی در تداوم فرهنگ پاکیزگی دارد. اگرچه برخی منابع ادعای نرخ باسوادی 100 درصدی را مطرح میکنند ، اما دادههای رسمی سرشماری 2011 نرخ باسوادی را 93.71٪ گزارش کردهاند که همچنان بسیار بالاتر از میانگین ایالتی است .
- مشارکت عملی روزانه: هر روز صبح، پیش از رفتن به مدرسه، همه کودکان روستا خیابانها را جارو میکنند و مسئولیت خالی کردن سطلهای بامبو و تفکیک زباله را بر عهده دارند .
- حمایت جامعهمحور: دوربار شنونگ بخشی از درآمدهای گردشگری را برای تأمین هزینه کتاب، لباس فرم و اهدای جوایز نقدی به دانشآموزان برتر اختصاص میدهد .
اقتصاد: از کشاورزی سنتی تا اکوتوریسم جامعهمحور
اقتصاد ماولینونگ بر دو پایه کشاورزی سنتی و اکوتوریسم استوار است .
- کشاورزی سنتی: محصول اصلی و سنتی روستا فوفل (Areca Nut) است و در کنار آن فلفل سیاه و جاروی علفی نیز کشت میشود .
- اکوتوریسم جامعهمحور: گردشگری به دومین منبع اصلی درآمد روستا تبدیل شده است . زنان نقش بسیار فعالی در حوزه اقتصادی دارند و بسیاری از کسبوکارهای محلی مانند اقامتگاههای بومگردی و مغازهها را مدیریت میکنند . درآمد حاصل از گردشگری توسط دوربار شنونگ برای بهبود زیرساختها و حمایت از آموزش هزینه میشود .
جاذبههای گردشگری
پلهای ریشه زنده (Living Root Bridges): این پلها که در روستای مجاور، ریوای، قرار دارند، شاهکار مهندسی بومی مردم خاسی و از میراث جهانی یونسکو هستند . این سازهها با هدایت ریشههای هوایی درخت فیکوس الاستیکا (Ficus elastica) ساخته میشوند و بین 10 تا 30 سال طول میکشد تا به استحکام کافی برسند . این پلها با گذشت زمان قویتر شده و عمرشان به 500 تا 600 سال نیز میرسد .
اسکای ویو (Sky View): این جاذبه که با نام "نقطه دید نوهوت" (Nohwet Viewpoint) نیز شناخته میشود، یک برج دیدبانی با ارتفاع تقریبی 85 فوت (حدود 26 متر) است .
- مشخصات و ساخت: این سازه شگفتانگیز که توسط یک معلم مدرسه محلی به نام «ریشاپ خونگتونگره» طراحی شده، به طور کامل از بامبو و طنابهای طبیعی ساخته شده و بدون استفاده از حتی یک میخ فلزی به شاخههای درختان متصل است .
- چشمانداز: از بالای برج، چشماندازی پانورامیک از روستا، جنگلهای اطراف و در روزهای صاف، دشتهای وسیع کشور همسایه، بنگلادش، قابل مشاهده است .
- مدیریت: این جاذبه توسط جامعه محلی اداره میشود و هزینه ورودی ناچیزی (حدود 10 روپیه) برای نگهداری و بازسازی سالانه آن دریافت میگردد .
صخره معلق (Balancing Rock): این پدیده طبیعی که در زبان محلی "Maw Ryngkew Sharatia" نامیده میشود، یک تختهسنگ عظیم است که به طرزی باورنکردنی بر روی یک صخره بسیار کوچکتر تعادل خود را حفظ کرده است .
- اهمیت زمینشناسی و تاریخی: این ساختار نتیجه فرسایش طبیعی طی هزاران سال است و حتی در برابر زلزلههای بزرگ سالهای 1897 و 1950 مقاومت کرده است . بر اساس باورهای محلی، این مکان در گذشته یک زیارتگاه باستانی برای قبیله خاسی بوده که در آن آیینهایی، از جمله قربانی کردن، برای خدایان انجام میشده است؛ آیینی که با ورود مسیحیت متوقف شد .
- مدیریت: این جاذبه توسط جامعه محلی و با یک حصار محافظت میشود و هزینه اندکی برای بازدید از آن دریافت میشود .
چالشهای گردشگری و راهکارهای مدیریتی
رشد سریع گردشگری، چالشهایی مانند ورود پلاستیک، تغییر معماری سنتی و آلودگی صوتی را به همراه داشته است . دوربار شنونگ با راهکارهایی مانند ممنوعیت ساخت خانههای بیش از دو طبقه و محدود کردن تردد وسایل نقلیه، این چالشها را مدیریت میکند . در اقدامی مهم برای حفظ هویت فرهنگی، شورا تصویب کرده است که از ژانویه 2026، روستا در روزهای یکشنبه به روی گردشگران روزانه بسته خواهد بود تا آرامش به جامعه بازگردد .
خلاصه
روستای ماولینونگ در ایالت مگالایای هند، که در سال 2003 به عنوان "پاکیزهترین روستای آسیا" معرفی شد، نمونهای برجسته از همزیستی هماهنگ انسان و طبیعت است. این موفقیت حاصل یک فرهنگ ریشهدار پاکیزگی است که از حدود 130 سال پیش پس از شیوع وبا و با راهنمایی مبلغان مسیحی آغاز شد . این فرهنگ توسط شورای سنتی و مردانه روستا، دوربار شنونگ، مدیریت میشود که با وضع قوانین سختگیرانه مانند ممنوعیت پلاستیک و مشارکت همگانی، پاکیزگی را به یک سبک زندگی تبدیل کرده است . جامعه ماولینونگ دارای یک ساختار اجتماعی مادرتبارانه است که در آن وراثت از طریق خط مادری و به کوچکترین دختر ("کا خادوه") به عنوان امانتدار منتقل میشود، در حالی که قدرت سیاسی در اختیار مردان است . با وجود محرومیت تاریخی زنان از مشارکت رسمی در شورا، آنها از طریق قدرت اقتصادی و نفوذ غیررسمی، نقش کلیدی در جامعه ایفا میکنند و اخیراً در حال کسب نمایندگی رسمی هستند . اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی (فوفل) و اکوتوریسم جامعهمحور استوار است و درآمد گردشگری برای رفاه عمومی و حمایت از آموزش هزینه میشود . فرهنگ پاکیزگی از کودکی و از طریق مشارکت عملی روزانه و آموزش در مدارس نهادینه میشود . ماولینونگ با جاذبههای منحصربهفردی چون پلهای ریشه زنده، برج بامبویی اسکای ویو با چشمانداز بنگلادش، و صخره معلق با پیشینه مقدس، نه تنها یک مقصد زیبا، بلکه یک الگوی الهامبخش برای مدیریت جامعهمحور و پایدار در سراسر جهان است .