از پلی استیشن 1 تا پلی استیشن 5؛ مقایسه بازی هایی که با کنسول عرضه شدند - پرسینا بلاگ

آغاز یک نسل و زمان عرضه یک کنسول همیشه اهمیت خاصی نزد طرفداران دارد؛ زیرا اولین روبرو جدی آن ها با کنسول های جدیدی است که قرار است در سال های آینده همراهی شان کنند. از همین رو، بازی های زمان عرضه کنسول ها نقش کلیدی و خاصی در این موقعیت پیدا می کنند. آن ها هم باید بتوانند مخاطبان را به سوی کنسول های نسل جدید جذب کنند و هم چشم انداز اولیه ای از چیزی که کنسول های بازی می توانند در طول یک نسل برای ما به ارمغان بیاورند، ارائه دهند.

سونی با عرضه پلی استیشن 5 ادعا کرد که این کنسول تا به امروز بزرگ ترین بازی های زمان عرضه (لانچ) را در تاریخ پلی استیشن داشته است. در ادامه با مقایسه بازی های زمان عرضه هر کنسول خانگی سونی، به این پرسش پاسخ خواهیم داد که آیا این ادعای سونی حقیقت دارد یا خیر.

بازی های زمان عرضه ی پلی استیشن 1 - تاریخ عرضه در آمریکا: شهریور 1374 (9 سپتامبر 1995)

• Air Combat
• Battle Arena Toshinden
• ESPN Extreme Games
• Kileak: The DNA Imperative
• NBA JAM Tournament Edition
• Power Serve 3D Tennis
• The Raiden Project
• Rayman
• Ridge Racer
• Street Fighter: The Movie
• Total Eclipse Turbo
• Zero Divide
• Wipeout (هنگام عرضه کنسول در اروپا عرضه شد)

ماجرای ورود پلی استیشن به ساخت کنسول های بازی و خلق پلی استیشن یکی از آن ماجراهای معروف و جالبی است که احتمالاً آن را شنیده اید. پس از آنکه نینتندو به صورت ناگهانی سونی را دور زد و تصمیم گرفت با یکی از بزرگ ترین رقیبان سونی یعنی شرکت فیلیپس برای ساخت دیسک درایو همکاری کند، سونی و کن کوتاراگی تصمیم بزرگی دریافتد. در آن برهه کن کوتاراگی ریسک بزرگی را به جان خرید و تصمیم گرفت تا سونی را وارد بازار کنسول های خانگی کند. سونی در حال ورود به بازاری بود که برای سال ها توسط نینتندو و سگا قبضه شده بود. به همین خاطر، آن ها برای اثبات توانایی های پلی استیشن و جذب مخاطبان مجبور بودند تا کنسول منحصر به فرد و قدرتمندی را خلق کنند که بازی های متفاوت و جذابی دارد. از آنجایی که اولین کنسول پلی استیشن با دو ویژگی انقلابی و مهم گرافیک 3 بعدی و پشتیبانی از سی دی به جای کارتریج های مرسوم معرفی و عرضه شده بود، توانست با استقبال بسیار خوبی روبرو شود و پیروزیت زیادی را کسب کند. گرافیک سه بعدی باعث شد تا وارد دنیای جدیدی از بازی ها شویم و همین قضیه بسیاری از گیمرها را هیجان زده کرده بود. بااین حال، اگر فقط بخواهیم بازی های زمان عرضه را در نظر بگیریم و اکنون بعد از سال ها به آن بازی ها نگاه کنیم، می توانیم بگوییم چندان بازتاب فوق العاده ای هم برای ویژگی های کنسول پلی استیشن 1 نبودند.

در میان بازی هایی که در بالا به آن ها اشاره شد، Rayman و Ridge Racer شاید معروف تر و برجسته تر بودند. Rayman که توسط میشل انسل خلق شده است، توانست اثری در ژانر پلتفرمر برای سونی مهیا کند و از آن طرف Ridge Racer هم همان گونه که از نام آن مشخص است، اثر کلاسیکی در ژانر مسابقه ای و ماشین سواری بود که با استقبال نسبتاً خوبی هم روبرو شد. به جز این دو اثر، می توان گفت دیگر آثار به مرور تقریباً فراموش شدند. حتی Street Fighter: The Movie هم که به واسطه نام استریت فایتر شاید شانسی برایش قائل می شدیم، نتوانست چندان مورد توجه قرار گیرد. این بازی در ابتدا در سال 1995 میلادی بر اساس فیلم لایو اکشن استریت فایتر (سال 1994) برای دستگاه های آرکید منتشر شد و البته نسخه ای هم از آن برای زمان عرضه کنسول پلی استیشن 1 در آمریکا ساخته شد. نسخه دستگاه های آرکید تا حدی به پیروزیت دست یافت اما نسخه پلی استیشن 1 به چنین توفیقی دست پیدا نکرد.

البته، این را باید اشاره کنیم که پلی استیشن 1 در سه تاریخ مختلف در ژاپن، آمریکا و اروپا عرضه شد. به همین خاطر، تفاوت هایی در بازی های زمان عرضه اش در هر منطقه دیده می شود. برای مثال، بازی مسابقه ای و متفاوت Wipeout که بعدها به یکی از عناوین محبوب پلی استیشن تبدیل شد، در زمان عرضه کنسول در اروپا منتشر شده بود و توانست بازخوردهای بسیار خوبی را هم دریافت کند. با این وجود، همان طور که گفته شد، فهرست کلی بازی های زمان عرضه چندان تحسین برانگیز نبود و البته شاید اهمیتی هم نداشت؛ زیرا پلی استیشن 1 توانست با قدرت بالا و قیمت مناسبش همان ابتدا مهر محکم خود را بکوبد و رقیبان خود را شکست دهد. این قضیه باعث شد به مرور بازی های بیش تری برای این کنسول بیایند و بسیاری از توسعه دهندگان کنسول سونی را اولویت کار خود قرار دهند.

بازی های زمان عرضه پلی استیشن 2 - تاریخ عرضه در آمریکا: 5 آبان 1379 (26 اکتبر 2000)

• Armored Core 2
• Dead or Alive 2: Hardcore
• Dynasty Warriors 2
• ESPN International Track and Field
• ESPN X-Games Snowboarding
• Eternal Ring
• Evergrace
• FantaVision
• GunGriffon Blaze
• Kessen
• Madden NFL 2001
• Midnight Club
• Moto GP
• NHL 2001
• Orphen: Scion of Sorcery
• Q-Ball Billiards Master
• Ready 2 Rumble Boxing: Round 2
• Ridge Racer V
• Silent Scope
• Smugglers Run
• SSX
• Street Fighter EX3
• Summoner
• Swing Away
• Tekken Tag Tournament
• TimeSplitters
• Unreal Tournament
• Wild Wild Racing
• X-Squad

پیشرفت و بهبود بازی های زمان عرضه پلی استیشن 2 نسبت به پلی استیشن 1 کاملاً مشهود است. البته، جایگاه سونی هم در زمان پلی استیشن 2 نسبت به جایگاه خود در زمان آغاز کار با پلی استیشن 1 بسیار متفاوت است. آن ها قبل از عرضه پلی استیشن 1 تجربه ای در این زمینه نداشتند اما قبل از پلی استیشن 2، توانسته بودند پرفروش ترین کنسول نسل قبل یعنی پلی استیشن 1 را تولید کنند.

هدف پلی استیشن 2 تبدیل شدن به پرفروش ترین کنسول تاریخ بود و اگر به زمان عرضه و بازی هایش نگاه کنیم، شاید جاه طلبی و تلاش سونی برای این هدف را از همان ابتدا ببینیم. بهترین نه اما احتمالاً بتوان به راحتی گفت که پلی استیشن 2 متنوع ترین فهرست بازی های زمان عرضه میان کنسول های پلی استیشن را دارد. این خود نشان می دهد که پلی استیشن 2 از همان ابتدا سعی داشته مخاطبان مختلفی را به خود جذب کند و گیمرهای حرفه ای را با این بازی ها به سوی کنسول جدیدش بکشاند. بازی های مشاخصه ای بسیار خوبی همچون Tekken Tag Tournament و Street Fighter EX3، آثار اکشنی همچون Dynasty Warriors 2 یا آثار ورزشی و مسابقه ای مثل Madden NFL 2001 و Ridge Racer V و حتی عناوین معروفی همچون TimeSplitters و Unreal Tournament همگی بخشی از بازی هایی هستند که نشان می دهند که این کنسول در زمان عرضه چه آثار متنوعی را در کنار خود دیده است.

پس از بازی های زمان عرضه، در سال اول و در چندماهه بعد از انتشار کنسول هم این فرایند دنبال شد و تا خاتمهی آن نسل ادامه پیدا کرد تا کنسول پلی استیشن 2 به پرفروش ترین و یکی از بهترین کنسول های تاریخ شود. فرایندی که نشان می دهد سونی در آن نسل از همان ابتدا پایه ریزی خوبی برای آن کنسول داشته و در نهایت مزد آن را هم گرفته است.

بازی های زمان عرضه پلی استیشن 3 - تاریخ عرضه در آمریکا: 26 آبان 1385 (17 نوامبر 2006)

• Blast Factor
• Call of Duty 3
• Genji: Days of the Blade
• Madden NFL 07
• Marvel Ultimate Alliance
• Mobile Suit Gundam: Crossfire
• NBA 07
• NBA 2K7
• Need for Speed Carbon
• Resistance: Fall of Man
• Ridge Racer 7
• Tony Hawks Project 8
• Tiger Woods PGA Tour 07
• Untold Legends: Dark Kingdom

بعد از پلی استیشن 2 که سونی کاملاً بازار را از آن خود کرده بود، نوبت به سومین کنسول سونی یعنی پلی استیشن 3 رسید. بااین وجود، آغاز پلی استیشن 3 آن گونه نبود که طرفداران انتظار داشتند و مقصر این امر بیش از همه خود سونی بود. فارغ از بازی ها، سونی تا به امروز توانسته در همه کنسول های دیگر خود نسل را با سیاست های خوب و درست آغاز و آن را به نوعی هدایت کند اما اوضاع پلی استیشن 3 کمی فرق داشت. عرضه کنسولی 600 دلاری که 200 دلار از رقیب خود گران تر بود و سخت بودن کار با سخت افزار کنسول، به اندازه لازم برای آغاز بد این دستگاه کافی بود اما نکته بدتر اینجاست که پلی استیشن 3 حتی بازی های زمان عرضه بسیار خوبی هم نداشت که بتواند اشتباهات دیگر را بپوشاند و گیمرها را بعد از پیروزیت پلی استیشن 2، به کنسول جدید و نسل هفتمی سونی جذب کند.

علاوه بر اثری همچون Ridge Racer 7 که به یک عادت همیشگی در میان فهرست بازی های زمان عرضه کنسول های پلی استیشن تبدیل شده بود یا حتی اثری مثل کال او دیوتی 3، شاید مهم ترین بازی زمان عرضه پلی استیشن 3 بازی شوتر اول شخص Resistance: Fall of Man بود که توسط استودیوd اینسامنیاک گیمز ساخته شده است؛ استودیویی که اکنون در زمان عرضه جدیدترین کنسول سونی یعنی پلی استیشن 5 هم نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است. اگرچه بازی Resistance: Fall of Man توانست بازخوردهای خوبی را از سوی منتقدین و طرفداران دریافت کند، اما شاید مهم ترین تأثیرش این بود که آغاز یک سری بازی شوتر جدید را برای سونی پایه گذاری کرد. آثاری که نسخه های بعد آن هم برای کنسول پلی استیشن 3 عرضه شدند و پیروزیت هایی را کسب کردند.

فهرست ضعیف بازی های زمان عرضه کنسول پلی استیشن 3 باعث شد تا بسیاری همچنان تا مدتی با پلی استیشن 2 خود به تجربه بازی ها بپردازند و نیازی به کنسول جدید پیدا نکنند؛ به ویژه با در نظر دریافت این واقعیت که اثری همچون God of War II چند ماه پس از عرضه پلی استیشن 3 در آمریکا، برای پلی استیشن 2 منتشر شد. عملکرد ضعیف بازی های پلی استیشن 3 حتی تا حدود یک سال و نیم به طول انجامید تا بالاخره سونی پشتیبانی جدی و قوی خود با عرضه انحصاری هایی همچون متال گیر سالید 4 و آنچارتد 1 را آغاز کرد و توانست رفته رفته با عرضه انحصاری های مهم و ارزشمند به سوی جایگاه خود قدم بگذارد.

بازی های زمان عرضه پلی استیشن 4 - تاریخ عرضه کنسول در آمریکا: 24 آبان 1392 (15 نوامبر 2013)

• Assassins Creed 4: Black Flag
• Battlefield 4
• Blacklight Retribution
• Call of Duty: Ghosts
• Contrast
• DC Universe Online
• FIFA 14
• Flower
• Injustice: Gods Among Us - Ultimate Edition
• Just Dance 2014
• Killzone Shadow Fall
• Knack
• Lego Marvel Super Heroes
• Madden NFL 25
• NBA 2k14
• Need for Speed Rivals
• Resogun
• Sound Shapes
• Super Motherload
• Trine 2: Complete Story
• Warframe

برخلاف کنسول پلی استیشن 3 که فروش و پیروزیت آن در زمان عرضه با سیاست های اشتباه سونی تحت الشعاع قرار گرفته بود، اوضاع پلی استیشن 4 در این زمینه فرق می کرد و سونی از این اشتباهات کاملاً درس گرفت و رویکرد متفاوتی از خود نشان داد و توانست با تصمیم های درست در جنگ پیش از عرضه و در زمان عرضه کنسول با اختلاف قابل توجهی از رقیب خود یعنی ایکس باکس پیشی بگیرد و پیروز شود. بااین حال، با وجودی که پلی استیشن 4 از همان ابتدا پیروزیت خود را جشن گرفت اما همچون پلی استیشن 3 و حتی پلی استیشن 1، در زمان عرضه فهرست خوبی از بازی ها را در خود نمی دید.

علاوه بر بازی های مالتی پلتفرمی همچون اساسینز کرید 4: بلک فلگ، بتلفیلد 4 و کال آو دیوتی گوست که البته همگی برای پلتفرم های دیگر هم عرضه شدند و انتخاب منحصربه فردی برای کنسول پلی استیشن 4 نبودند، سونی با چند بازی انحصاری خود سعی داشت که تنوع فهرست بازی خود در زمان عرضه کنسول را نشان دهد. در واقع، این تنوع وجود داشت اما مشکل اصلی این بود که غالب این بازی ها، آثار خوبی نبودند که بتوان آن ها را تحسین کرد. بازی Knack که اولین بازی معرفی شده برای پلی استیشن 4 بود، اثر پلتفرمر بود که توسط استودیو ژاپن سونی ساخته شده بود. به نظر می آمد که سونی با این عنوان قصد دارد مخاطبان دوستدار سبک پلتفرمر یا حداقل مخاطبان کم سن و سال تر را به خود جذب کند اما واقعیت این بود که Knack حتی نزدیک به یک بازی پلتفرمر استاندارد و خوب نبود.

در میان آثار انحصاری، بزرگ ترین نام برای جدیدترین نسخه سری کیلزون یعنی Killzone: Shadow Fall بود که توسط استودیو گوریلا گیمز خلق شده است. در آن زمان کیلزون شادو فال از نظر گرافیکی اثری بود که بتوانیم آن را به معنای واقعی کلمه نسل بعدی خطاب کنیم؛ اثری که بخشی از توانایی های فنی کنسول پلی استیشن 4 را به تصویر کشید. بااین حال، در اصل، شما در بهترین حالت با یک شوتر اول شخص متوسط روبه رو بودید که هرگز نتوانست در حد و اندازه دو نسخه قبلی سری کیلزون ظاهر شود و حتی می توان گفت شکستی را برای گوریلا گیمز به همراه آورد. این در حالی بود که کیلزون به خصوص با نسخه دوم و سوم به یکی از آثار مهم سونی و پلی استیشن تبدیل شده بود.

در زمان عرضه پلی استیشن 4، شاید بتوان گفت بازی Resogun که توسط استودیو Housemarque ساخته شده است، بهترین بازی انحصاری سونی بوده است که البته این عنوان برای پلی استیشن 3 و پلی استیشن ویتا هم در دسترس بود. هرچند این بازی شاید دلیل مناسبی برای ارتقای نسل کنسول های خانگی نبود اما بااین حال، حداقل اثر بسیار خوب و سرگرم کننده ای بود. همان گونه که در لیست بالا هم می بینید، کنسول پلی استیشن 4 که اکنون یکی از پیروز ترین کنسول های تاریخ سونی و پرفروش ترین کنسول این شرکت بعد از پلی استیشن 2 است، در زمان عرضه فهرست کلی بازی هایش چندان چشمگیر نبوده و به گونه ای نبوده که منحصر به فرد باشد و در واقع سونی بعد از عرضه و به مرور با عرضه بازی های مختلف و انحصاری های مشهور خود از این کنسول پشتیبانی و حمایت کرده است.

بازی های زمان عرضه پلی استیشن 5 - تاریخ عرضه در آمریکا: 22 آبان 1399 (12 نوامبر 2020)

• Spider-Man: Miles Morales
• Demons Souls Remake
• Godfall
• Bugsnax
• Sackboy A Big Adventure
• Astros Playroom (از پیش نصب شده روی کنسول)
• Assassins Creed Valhalla
• Call Of Duty: Black Ops Cold War (یک روز پس از انتشار کنسول عرضه شد)
• Devil May Cry V: Special Edition
• Watch Dogs Legion
• Dirt 5
• Fortnite
• Observer System Redux
• The Pathless
• NBA 2k21
• Maneater
• Borderlands 3
• Mortal Kombat 11 Ultimate
• Overcooked: All You Can Eat
• Planet Coaster

بازی هایی که برای محدوده عرضه کنسول پلی استیشن 5 تایید شده اند

• Ratchet and Clank
• FIFA 21 (عرضه در 4 دسامبر)
• Madden NFL (عرضه در 4 دسامبر)
• Destruction All-Stars (فوریه)
• Outriders (فوریه)
• Hitman 3 (ژانویه)
• Destiny: Beyond Light (دسامبر)
• Far Cry 6
• Immortals: Fenyx Rising (عرضه در 3 دسامبر)
• Scarlet Nexus
• Kena: Bridge of Spirits
• Oddworld: Soulstorm
• Stray
• Deathloop
• Ghostwire Tokyo
• Horizon Forbidden West
• Grand Theft Auto V
• Ride 4

بالاخره سونی با پلی استیشن 5 به ایستگاه پنجم خود در ساخت کنسول های خانگی رسید. این بار سونی دوباره در موقعیتی فوق العاده قرار گرفته و به عنوان پیروز نسل قبل، نسل نهم کنسول های خانگی را آغاز کرده است. حتی قبل از اینکه که به توضیحاتی درباره بازی های زمان عرضه پلی استیشن 5 بپردازیم، با نگاهی ساده احتمالاً بتوانیم به ارزش بالای فهرست بازی های زمان عرضه پلی استیشن 5 اقرار کنیم.

علاوه بر بازی های مالتی پلتفرمی همچون نسخه جدید سری بازی های کال او دیوتی، اساسینز کرید و واچ داگز، درت و همین طور آثاری که از بهینه سازهای ویژه ای برای کنسول های نسل بعد بهره مند هستند، نکته شاخص این فهرست حضور آثار انحصاری ارزشمندی است که برای پلی استیشن 5 تولید شده اند که یا انحصاری دائم یا انحصاری زمانی این کنسول هستند.

اولین اثری که بهتر است به آن اشاره ای کنیم و به صورت پیش فرض روی همه دستگاه های پلی استیشن 5 نصب شده، بازی Astros Playroom ساخته استودیو ژاپن سونی است. این بازی که در واقع یک دمو چند ساعته برای نشان دادن ویژگی های کنترلر دوال سنس است، توانسته از دیدگاه مخاطبان و منتقدان به عنوان یک پلتفرمر کوتاه جذاب و خوش ساخت شناخته شود که ارزش تجربه کردن دارد. به خصوص وقتی که تصور کنیم که ویژگی های دوال سنس تجربه آن را جذاب تر می کنند.

دومین عنوانی که شاید هوشمندانه ترین و پرمنفعت ترین تصمیم سونی میان بازی های زمان عرضه پلی استیشن 5 بوده، بازی مرد عنکبوتی: مایلز مورالز است که در واقع نسخه فرعی و دنباله ا برای بازی مرد عنکبوتی عرضه شده در سال 2018 محسوب می شود. سال گذشته سونی با خرید استودیو اینسامنیاک گیمز توانست این استودیو توانا را به جمع استودیوهای خود اضافه کند. رساندن بازی مرد عنکبوتی: مایلز مورالز به جمع بازی های زمان عرضه پلی استیشن 5 می تواند بسیاری از طرفداران این ابرقهرمان را به کنسول سونی جذب و فروش بسیار خوبی را هم تجربه کند. حتی منتقدان هم از بازی استقبال کرده اند و تجربه آن را در ادامه نسخه قبل خوشایند دانسته اند. به گونه ای که متای فعلی بازی هم به عدد 85 رسیده است.

در خاتمه، گل سرسبد بازی های زمان عرضه پلی استیشن 5، ریمیک بازی دیمونز سولز است که توسط استودیوی بلوپوینت گیمز ساخته شده است. طرفداران نسخه اصلی بازی مدت ها خواهان ساخت یک بازسازی ارزشمند از این بازی بودند. بالاخره این خواسته توسط استودیوی بلوپوینت به بهترین شکل صورت گرفت. بلوپوینت که قبلاً هم همکاری های خوبی را با سونی تجربه کرده بود، این بار برای عرضه پلی استیشن 5 توانست ریمیک بازی دیمونز سولز را خلق کند. به زعم بسیاری از منتقدان و طرفداران بازسازی دیمونز سولز را حتی می توان بزرگ ترین بازی انحصاری زمان لانچ کنسول های پلی استیشن یا به صورت کلی یکی از بهترین بازی های تاریخ در زمان لانچ کنسول ها لقب داد. متای این بازی اکنون 91 است.

این نکته را باید توجه کرد که در کنسول های قبلی سونی معمولاً فاصله عرضه بین آمریکا و اروپا و ژاپن متفاوت بود و گاه به چندین ماه می رسید اما این بار فقط یک هفته این فاصله وجود دارد. در شرایط قبل، ممکن بود یک بازی چند ماه پس از عرضه کنسول در آمریکا، در زمان عرضه در اروپا آماده انتشار باشد و برای اولین بار منتشر شود. با این احتساب، اگر بخواهیم علاوه بر بازی های اشاره شده در لیست، به چند اثر که اعلام شده در دوره لانچ پلی استیشن 5 منتشر خواهند شد، می توانیم به بازی هایی نظیر Ratchet & Clank: Rift Apart و Gran Turismo 7 اشاره کنیم. حتی اعلام شده که بازی هایی نظیر Horizon Forbidden West در سال اول عرضه برای پلی استیشن 5 عرضه خواهند شد.

سونی نه تنها این بار تنوع خوب و زیادی را در بازی های لانچ کنسولش برقرار کرده، بلکه مهم تر از آن آثار بسیار خوب و با ارزشی را برای کنسول خود آماده ساخته است. چیزی که حتی در بررسی ژورنالیست های مختلف از کنسول پلی استیشن 5 هم شاهد آن بودیم. در خاتمه، همه این ها به ما اثبات می کنند که ادعای سونی چیزی بیش تر از یک ترفند تبلیغاتی تأثیرگذار است و واقعاً حقیقت دارد. با مرور این بازی ها احتمالاً ما هم بتوانیم بگوییم که پلی استیشن 5 نسبت به پیشینیان خود در زمان عرضه بازی های بهتر و مهم تری دارد و بزرگ ترین بازی های زمان عرضه تاریخ پلی استیشن را در اختیار دارد.

برگرفته از مطلب سایت Games Radar

یومی بلاگ: یومی بلاگ | آرشیو خبری و مقالات متنوع وب