روزهای تاریک و ترسناک اینترنت ایران: 30 درصد افزایش استفاده از VPN و تغییر الگوی مصرف کاربران
به گزارش پرسینا بلاگ، مهر ماه 1401، تاریک ترین و ترسناک ترین روزهای اینترنت ایران رقم خورد و روزهای طولانی و متوالی، اینترنت موبایل و ثابت با قطعی ها و اختلالات چند ساعته روبرو شد و لیست بلندی از پیغام رسان ها، شبکه های اجتماعی، وب سایت ها، بازی های ویدئویی و سرویس های خارجی با فیلترینگ روبرو شدند.
برای اولین بار در کشور، اینترنت اپراتورها در ساعاتی از شب کاملا از دسترس خارج شده یا اتصال به اینترنت بین المللی قطع شده و فقط سایت های داخلی باز می شدند. اینستاگرام و واتساپ، دو پلتفرمی که بیشترین کاربران ایرانی را عضو خود می دیدند؛ از 30 شهریورماه قطع شده و بیشترین اختلال و فیلترینگ قوی را تجربه کردند.
شرکت استارتاپی اَبر دارک که در شهر شیراز واقع شده است؛ امروز گزارشی از شرایط اینترنت ایران در مهر ماه منتشر نموده است که به ما تصویر و درک بهتری از این روزها می دهد. ابر دارک می گوید این گزارش براساس داده های 4 میلیارد لاگ، 462 سایت و بیش از 10 میلیون کاربر، استخراج و نوشته شده است.
فیلترینگ واتساپ و اینستاگرام
اگرچه واتساپ و اینستاگرام از روز 30 شهریور ماه قطع شدند ولی در گزارش ابر دارک آمده است: پلتفرم واتس اپ و اینستاگرام از ساعت 12 روز آدینه 1 مهر تا تاریخ 17 مهر، به مدت 17 روز و 20 ساعت از دسترس خارج بوده اند.
البته، در این مدت، واتساپ برای 4 دقیقه و اینستاگرام برای 6 دقیقه دوباره وصل شدند و در این لحظات، مکانیزم فیلترینگ در ایران از کار افتاده است.
همان ایامی که در بعضی سایت ها و شبکه های اجتماعی، کاربرانی در شهرهای مختلف اعلام کردند به واتساپ و اینستاگرام بدون VPN دسترسی دارند و برطرف فیلتر شدند و بعد از ساعتی معین شد که اشتباه کردند و این باز شدن به خاطر اختلال در سیستم فیلترینگ ایران بوده است.
در گزارش ابر دارک آمده است: وصل شدن های مقطعی هم احتمالاً به دلیل تغییر راستاهای ایجاد شده در شرکت ارتباطات زیرساخت و تامین نمایندگان اینترنت و به صورت مقطعی اجرا شده است.
تغییر رفتار آنلاین مردم
در ادامه این گزارش، ابر دارک می گوید فیلترینگ اینترنت به طوری پیش رفته که نه تنها تمام دسترسی های به دو پلتفرم واتساپ و اینستاگرام به طور کامل قطع شده است؛ بلکه راستاهای دسترسی به وب سایت ها و سرویس های روی اینترنت بین الملل نیز دستخوش تغییر و قطعی و محدودیت شدند:
از تاریخ آدینه 1 مهر ماه 1401 اختلال های گسترده بر روی دو پلتفرم پرطرفدار واتس اپ و اینستاگرام آغاز شد که در ابتدا برای تمامی پلتفرم ها با استفاده از بازنویسی رکوردهای DNS برای دامنه های اصلی این سرویس ها صورت پذیرفت. کمتر از 24 ساعت از آغاز اختلال ها قطع ارتباط در لایه TLS برای دسترسی به پلتفرم های فوق و بعلاوه سایر پلتفرم ها در تمامی راستاهای بین المللی و با اختلاف زمانی چند ساعت اعمال گشت و در حال حاضر درصد قابل توجهی از سرویس های خارج از دسترس کاربران ایرانی در شبکه همراه و یا ثابت با روش قطع ارتباط راستا در تمامی راستاهای بین الملل از دسترس خارج می باشند.
ابر دارک می گوید از یکم مهرماه، استفاده از به وسیله کاربران ایرانی حدود 30 درصد افزایش پیدا نموده است و حتی مجبور شدند وب سایت های داخلی را نیز با VPN باز نمایند. در گزارش دیگری به به وسیله کاربران ایرانی طی یک ماه اخیر اشاره کردیم.
ضمن اینکه رفتار مصرف اینترنت در ایران نیز کاملا دگرگون شده و مردم به جای استفاده بیشتر از اینترنت در ساعت های بعدازظهر و شب، در ابتدای صبح و تا پیش از ظهر به اینترنت وصل شده و وارد سایت های مختلف شدند.
دلیل آن هم قطعی اینترنت و افزایش فیلترینگ در بعدازظهر و غروب در بیشتر روزهای ماه مهر است که باعث شده مردم نتوانند به وب سایت ها و سرویس های آنلاین دسترسی پیدا نمایند یا اینترنت بین الملل به طور کامل قطع شده است.
بیشتر بخوانید:
در بخش دیگری از این گزارش، به روش های فیلترینگ در ایران اشاره شده است. معمولا از روش هایی مانند DNS Spoofing و قطعی/کندی پروتکل امن TLS استفاده می شود ولی در فیلترینگ اخیر شاهد استفاده از روش سیاه چاله یا BlackHole سود بردند که می تواند اختلالات و قطعی های گسترده ای روی سرویس های آنلاین ایجاد کند.
مسئله ای که باید در سرانجام بدان اشاره شود؛ آیا این شرایط فیلترینگ گسترده اینترنت در ایران به روزهای پیش از مهرماه برمی شود یا خیر؟ اگرچه مسئولان در روزهای اخیر گفتند فعلا فقط واتساپ و اینستاگرام فیلتر هستند و سایر محدودیت ها برداشته شدند ولی هنوز بسیاری از سرویس های خارجی با اینترنت عادی باز نمی شوند.
در مطلب درباره این موضوع بیشتر صحبت کردیم.
منبع: شبکه چی