کاسبی در بازار بازی

به گزارش پرسینا بلاگ، بازی های ویدئویی یا رایانه ای یا دیجیتال یا هر نام دیگری که بر آنها بگذاریم، جزو شناخته شده ترین ابزارهای سرگرمی و تفریح اند که البته اغلب فراموش می شود و بیشتر از آن که یک ابزار سرگرمی باشند، یک رسانه نوین ارتباطی هستند که به دلیل تکرارپذیری و تعاملی بودن، بیشترین تاثیرگذاری بر مخاطبان به ویژه طبقه کودک و نوجوان را دارند.

براساس آمار و اطلاعات ارائه شده برخی مارکت های ایرانی، طی سال های 98 و 99 افزون بر 60 میلیون نصب برنامه صورت گرفته است.

در نتیجه افزایش قابل توجه ظرفیت اشتغال زایی این برنامه ها در شرایطی که سهم توسعه دهندگان از فروش این برنامه های کاربردی با سیر صعودی چشمگیر 9 برابری (از سال 94 تا سال 98) رسیده، موضوعی نیست که از انظار و اذهان نخبگان دور بماند.

موضوع تبلیغات و بازاریابی امروزه به عنوان یکی از مهم ترین ارکان فعالیت های کسب و کارها در سراسر جهان تلقی می شود.

توسعه روزافزون روش های دسترسی و تغییر ماهیت کسب و کارها سبب شده روش های تبلیغات نیز دستخوش تغییرات مختلفی شود که از جمله همین موارد، می توان به پررنگ تر شدن نقش تبلیغات اینترنتی و به ویژه تبلیغات درون اپلیکیشن ها و بازی های موبایل اشاره کرد؛ نوع جدید تبلیغات که با توجه به اثرگذاری عمیق بازی های موبایلی روی کاربران و آمادگی ذهنی آنها در شرایط فراغت و استفاده از این ابزارها به یکی از مهم ترین خدمات آژانس های تبلیغاتی مبدل شده است.

چرا تبلیغات درون بازی مهم است؟

تبلیغات درون بازی یک استراتژی کسب درآمد نوین است که سازندگان بازی برای افزایش درآمد بازی خود از آن استفاده می کنند.

سازندگان بازی با نمایش تبلیغات به کاربران خود، درآمد کسب می کنند. برخی از این آژانس های تبلیغات مدعی هستند 73 درصد از گیمرها از این مدل تبلیغاتی، که جایگزین پرداخت های آنها شده، راضی و خوشحال هستند.

برابر آمار منتشره شده رسمی، تعداد اپلیکیشن های ایرانی در سال 98 نسبت به سال پیش از آن، با رشد 3/2 برابری، به 345 هزار اپلیکیشن رسیده و به اذعان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، این رشد زیرساخت ها سبب ورود متخصصان جوان برای تصاحب سهم های جدیدتری از بازار شده است.

به همین تناسب در ایران نیز شاهد یک معضل جهانی در این زمینه هستیم، موضوعی که در اینجا از آن با عنوان مشکل جهانی تبلیغات نامناسب در برنامه های کاربردی تلفن همراه برای مخاطبان کودک و نوجوان یاد می کنیم.

باید و نبایدهای تبلیغات درون بازی

موضوع تناسب محتوای رسانه ای با رده بندی سنی کاربران ازجمله مسائلی است که از مدتی قبل در سراسر جهان توجه کارشناسان مسائل تربیتی، اجتماعی و خانواده را برانگیخته و بر همین اساس نیز شاهد رده بندی های مختلف درخصوص رسانه های گوناگونی چون کتاب، ویدئو، بازی های رایانه ای و امثال آن هستیم.

روزی که اولین نظام رده بندی سنی بازی های رایانه ای در سال 1994 در کشور آمریکا پایه گذاری شد و 15سال بعد که ایران به عنوان نخستین کشور در منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) به این موضوع ورود کرد، بعید به نظر می رسد کسی می توانست این حد از پیشرفت و اثرگذاری بازی ها و تغییر پلتفرم آنها به سوی فتح تلفن های همراه را تصور کند، تا جایی که امروز شاهد این مدعای گوگل هستیم که تبلیغات موبایل؛ کلید کسب درآمد از بازی ها است.

از آنجا که همه کاربران تمایل و توانایی پرداخت هزینه بازی های موبایل یا خرید درون برنامه ای را ندارند، تبلیغات به محبوب ترین روش کسب درآمد از برنامه ها تبدیل شده است.

از نظر آژانس های تبلیغاتی، این خدمت جدید (تبلیغات درون بازی) برای همه یک پیروزی بزرگ است! یعنی توسعه دهندگان، کاربران و تبلیغ کنندگان.

آنها معتقدند توسعه دهندگان می توانند درآمد لازم را برای تولید مداوم محتوای مورد علاقه خود کسب کنند.

کاربران می توانند بازی های مورد علاقه خود را به صورت رایگان ادامه دهند و تبلیغ کنندگان فرصت دارند با تبلیغات هدفمند و مرتبط، کاربران جدیدی به دست آورند اما به نظر نمی رسد یا محتوایی در میان اظهارات آنها در دسترس نیست که نشان دهد این آژانس ها (یا حتی توسعه دهندگان) دغدغه ای برای تناسب تبلیغات با سن، جنسیت و فرهنگ بومی کاربران داشته باشند.

در شرایطی که آژانس های تبلیغاتی معتقدند تبلیغات درون برنامه ای علاوه بر ارائه یک تجربه کاربری رایگان، یک مدل کاملا انعطاف پذیر است که با سایر جریان های درآمد مانند API همراه است، نویسنده نشانی از توجه آنها به موضوع تناسب تبلیغات با رده سنی کاربران یا ارائه راهکاری برای آن پیدا نکرده است و شاید به همین علت باشد که تا امروز کمتر نظام رده بندی مشابه را برای موضوع تبلیغات درون نرم افزارها و بازی ها می توان پیدا کرد.

هجوم هرزه نگاری

با وجود آنچه گفته شد، شاهدیم در کشور ما به رغم زحمات زیاد و هزینه های گزاف برای رده بندی سنی بازی ها، انواع تبلیغات مختلف در این گونه نرم افزارها به چشم می خورد که حتی دامنه آنها منحصر به خدمات بازاریابی اجناس و مشاغل و خدمات نبوده و حتی به ویژه در بازی های دانلودی از مارکت گوگل پلی، محتوای مشتمل بر هرزه نگاری و خدمات سرویس های جاسوسی کشورهای مختلف نیز به وفور دیده می شود.

آفت مصرف کنندگی

آژانس های تبلیغاتی با معرفی انواع مختلفی از استراتژی های تبلیغات بازی های موبایل و قالب های تبلیغاتی جدید مانند تبلیغات ویدئویی پاداش مند، تبلیغات پیشنهادی و بینابینی و... که توسعه دهندگان می توانند برای افزایش درآمد بازی های تلفن همراه خود آنها را ادغام و به کارگیری کنند، سبب شده اند روز به روز کاربران غیرپرداخت کننده بیشتری به مصرف کننده تبدیل شوند حتی تا جایی پیش رفته اند که برای افزایش عملکرد، تبلیغات را به عنوان جزئی از بازی درآورند تا به این ترتیب، تبلیغات بخشی از تجربه کاربر شده و به بهبود میزان تعامل و حفظ برنامه کمک کند.

چه می شود کرد؟

هدف این نوشتار تقبیح کسب و کار، درآمدزایی از تبلیغات یا هر آنچه به رونق تولید و تولید ثروت کمک می کند، نیست.

نگرانی فزاینده جهانی و در کنار آن خانواده های ایرانی از دریافت مدیریت نشده یا غیرقابل مدیریت محتوای غیرمرتبط با رده سنی اعضای خانوار، خصوصا در شرایط همه گیری بیماری کرونا محور و مبدأ اصلی بیان این دغدغه هاست.

اینجا نقطه ای است که به نظر می رسد نهادهای متولی و ناظر بر محتوای منتشره فراگیر و همچنین مراجع فرادستی ملی و سیاستگذاران فرهنگی باید وارد عمل شده و نسخه ای برای مدیریت این پدیده مهم در کنار دقت در مصون ماندن صنعت بازی سازی ملی از لطمات، تجویز کنند.

بنیاد ملی بازی های رایانه ای از مدت ها پیش، بازارهای بزرگ موبایلی و آژانس های خدمات تبلیغاتی را به موضوع لزوم رعایت تناسب تبلیغات با رده بندی سنی کاربران مورد توجه قرار داده است.

به موازات این اقدام چندی پیش خبرهای خوبی درباره تصویب مقررات در زمینه مسوولیت حقوقی تبلیغات نامتناسب با رده سنی و پیشنهاد راهکارهایی مانند پالایش تبلیغات گوگل ادموب و اضافه شدن شرط تناسب سنی تبلیغات و برنامه در رسانه ها شنیده شد اما از زمان و نحوه اجرایی شدن آن تا به امروز خبری در میان نیست.

به نظر می رسد تا زمان اجرایی شدن مصوبات لازم است خانواده ها با حساسیت بیشتری بر موضوع استفاده فرزندان خود از بازی های موبایلی نظارت کرده و با خرید نسخه های بدون تبلیغات بازی ها، دانلود بازی از مارکت های ایرانی و فراگیری ترفندهای مختلف برای جلوگیری از نمایش تبلیغات درون بازی هایی که خصوصا از مارکت های بین المللی دانلود می شوند، وارد عمل شده و فرزندان شان را صیانت کنند.

عقیل منصوری - معاون نظارت بنیاد ملی بازی های رایانه ای / روزنامه خبرنگاران