گزارش، سفر لوکاشنکو به نورسلطان و تداوم روند فزاینده روابط قزاقستان- بلاروس - پرسینا بلاگ

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، قزاقستان و بلاروس را می توان اصلی ترین شرکای مسکو پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در حوزه مشترک المنافع در نظر گرفت. این دو کشور در بیشتر طرح های منطقه ای روسیه نقش کلیدی داشته و در تمامی چارچوب های نهادی با موضوع مسکو نیز از اعضای کلیدی به شمار می روند. به ویژه در تاسیس اتحادیه مالی اوراسیا، این سه کشور به عنوان بزرگ ترین اقتصادهای جمهوری های پساشوروی، نخستین خشت آن را به صورت مشترک و در قالب یک اتحادیه گمرکی بنا نهادند.

با این حال اخیرا زمزمه هایی از واگرایی در این اتحاد سنتی به گوش می رسید. مساله اختلافات مسکو و مینسک در خصوص تحریم های اعمالی از سوی غرب علیه روسیه و واکنش های ضدتحریمی روسیه که با سرپیچی بلاروس روبرو شد، یکی از این اختلافات بود. از سوی دیگر نیز تحولات سیاسی در قزاقستان و انتقال نسبی قدرت از نظربایف به توکایف و شکاف های احتمالی مطرح شده که شائبه هایی از نزدیکی توکایف به غرب را مطرح می کنند، مورد دیگری است که موجب نگرانی مسکو شده است.

با این حال، سفر دو روزه الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس به قزاقستان و توسعه کمی و کیفی همکاری ها با دولت جدید توکایف، درست در زمانی که عسکر مامین، نخست وزیر قزاقستان در مسکو به سر می برد، می تواند پیامی مهم در نظر گرفته شود.

همچون تمام دیدارهای مقامات عالی رتبه دیگر در قزاقستان، لوکاشنکو پس از توکایف با نورسلطان نظربایف نیز دیدار و گفت و گو کرد. در ملاقات با توکایف، ارتقاء هر چه بیشتر روابط دو کشور برای دست یابی به منافع راهبردی مشترک، یکی از محورهای کلیدی بود. تاکید بر توسعه مناسبات تجاری، برقراری ارتباط میان حلقه های تجاری دو کشور و تاکید بر 2 برابر شدن مبادلات تجاری دو کشور در 3 سال اخیر و رسیدن به رقم 900 میلیون دلار، از جمله محورهای دیگر گفت و گوی لوکاشنکو و توکایف بود. با این حال در دیدار با نظربایف، مباحث بیشتر با موضوع روابط محبت آمیز دو کشور و ضرورت آمادگی مینسک و نورسلطان برای توسعه روابط در جهان در حال تغییر مطرح شد.

به همین دلیل، همکاری های امنیتی و تکنولوژیک نیز مورد توجه دو طرف قرار گرفته است. پیش از این حدودا 2 هفته قبل از سفر لوکاشنکو، استانیسلاو زاس، دبیر شورای امنیت ملی بلاروس با همتای قزاقستانی خود ملاقات کرده و پیرامون همکاری های امنیتی توافق نمودند. دو کشور همچنین عضو پیمان امنیت دسته جمعی بوده و تقریبا در تمامی رزمایش های مشترک نظامی با یکدیگر همکاری دارند. اخیرا در جریان رزمایش سنتر 2019 دو کشور تمارین مشترکی را کنار یکدیگر صورت دادند. همچنین پروژه های مشترکی نیز در حوزه مسائل دفاعی نظیر ساخت پهباد و آموزش های نظامی نیز میان دو کشور در جریان است. چند روز پیش نیز به گفته معاون نخست وزیر قزاقستان، دو کشور اسنادی در خصوص همکاری های فضایی در زمینه مانیتورینگ و رصد کره زمین، به امضا رسانده اند. گفتنی است، استفاده مشترک از ماهواره ها و تبادل اطلاعات فضایی یکی از زمینه های مهم همکاری های نظامی محسوب می شود.

در زمینه سیاسی نیز به نظر می رسد عزم دو کشور بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در حالی که تا پیش از این مناسبات قزاقستان و بلاروس محدود به دو شخصیت (نظربایف و لوکاشنکو) می شد، نهادسازی، تعمیم مناسبات به ساختارها و بسط کمی و کیفی روابط سیاسی در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است. سفر لوکاشنکو به نورسلطان و دعوت وی از توکایف برای سفر به مینسک، از جمله این اقدامات به شمار می رود. دعوت از توکایف برای سفر به مینسک در حالی صورت می گیرد که بیش از 6 ماه از ریاست جمهوری وی می گذرد و این دعوت نیز برای سال آینده میلادی (2020) برنامه ریزی شده است. در این سفر همچنین مجموعه جدید ساختمان های وابسته به سفارت بلاروس در نورسلطان نیز افتتاح شد. ساخت و ساز این تاسیسات نشان از توسعه مناسبات دو طرف و افزایش حوزه های تعاملات دو کشور می باشد. لوکاشنکو همچنین چندین مصاحبه با رسانه های مطرح قزاق در این سفر صورت داد و تاکید بر توسعه مناسبات سیاسی در تمام این اظهار نظرها صورت گرفت.

با این حال همچنان اصلی ترین محور همکاری های دو کشور را می توان اقتصاد در نظر گرفت. به نظر می رسد همچون دیگر مبادلات تجاری، این بار نیز نفت قرار است موتور محرکه توسعه تعاملات مالی نورسلطان باشد. در جریان این سفر روسای جمهور دو کشور از توافقات برای صادرات نفت قزاقستان به بلاروس خبر دادند. بر این اساس قرار است طبق توافقات صورت گرفته، نفت قزاقستان از راستا روسیه به بلاروس صادر شود. این در حالی است که پیش تر نیز کانات بوزومبایف، وزیر انرژی قزاقستان در توافق در زمینه صادرات نفت قزاقستان به بلاروس خبر داده بود. با این حال، به نظر می رسد همچنان هیچ سندی به امضای دو کشور نرسیده است. همچنین در حال حاضر حجم نفت صادراتی به بلاروس و قیمت آن نیز معین نشده است. به نظر می رسد این موضوع در چارچوب بازار واحد انرژی در اتحادیه مالی اوراسیا به انجام برسد. پیش از این نیز قزاقستان اعلام کرده بود که طی 5 سال آینده در نظر دارد استخراج نفت خود را از 90 میلیون تن به 100 میلیون تن در سال برساند. علاوه بر این، در حوزه های مالی دیگر همچون معادن، حوزه لبنیات و صنایع غذایی و تاسیس مراکز تجاری مشترک نیز توافقاتی در جریان این سفر صورت گرفت. همچنین در چارچوب هیات های همراه لوکاشنکو، مجمع مشترک مالی دو کشور نیز برگزار شد. در جریان این مجمع مشترک نیز شماری از توافقات دوجانبه در زمینه های مختلف نظیر ترانزیت و حمل و نقل، همکاری در چارچوب طرح کمربند و جاده، زمینه سازی ورود قزاقستان به بازار اروپا از طریق بلاروس و مسائل مالی و سرمایه گذاری به امضا رسید.