عصر یخبندان چگونه تمام شد؟! - پرسینا بلاگ

نمایی از منطقه یارابوبا از ایستگاه فضایی بین المللی

دانشمندان قدیمی ترین دهانه برخورد یک سیارک در جهان را در استرالیا یافت کرده و گفته اند وجود این محل بیانگر دلیل خاتمه عصر یخ است. به گفته محققان این سیارک حدود دو میلیارد و 200 میلیون سال پیش در منطقه یارابوبا در غرب استرالیا با زمین برخورد کرده است. دهانه برخوردی عمری معادل نصف عمر کره زمین دارد.

این نتیجه گیری با انجام آزمایشاتی روی مواد معدنی سنگ های موجود در این محل به دست آمده است.پژوهشگران یافته خود را از این نظر با اهمیت می دانند که ممکن است سبب گرم شدن زمین در آن دوران شده باشد.این تحقیق که در دانشگاه کورتین استرالیا انجام شده در نشریه ارتباطات نیچر به چاپ رسیده است.

تاریخ این رویداد چگونه معلوم شد؟

این دهانه برخوردی در سال 1979میلادی در بیابان های خشک استرالیا کشف شد، ولی زمین شناسان برای معین قدمت آن آزمایشی انجام ندادند. به علت وقوع فرسایش به مدت میلیارد ها سال این دهانه امروز با چشم قابل رؤیت نیست. دانشمندان با استفاده از میدان مغنایسی منطقه توانستند قُطر آن را معین کنند که معادل 70 کیلومتر است.

برای معین قدمت دهانه برخورد از کریستال زیرکن (zircon) استفاده شده است. قسمت صورتی رنگ در هنگام برخورد سیارک دوباره کریستالی شده و هسته درونی آبی مانده است.

پروفسور کریس کِرکلند، یکی از این پژوهشگران، می گوید سطح زمین خیلی هموار است، زیرا این دهانه بسیار قدیمی است، ولی سنگ های این منطقه خیلی شاخص هستند.

برای معین این که چه زمان این سیارک با زمین برخورد کرده، این گروه مقادیر اندکی از کریستال های زیرکون (zircon) و مونازیت (monazite) را بررسی کردند و از نتایج آن شوکه شدند. اکنون این کانی ها می توانند مانند حلقه های رشد سالانه درختان، برای معین قدمت ضربه استفاده شوند.

این کریستال ها مقادری کمی از اورانیوم در خود دارند. از آنجایی که اورانیم با سرعتی ثابت متلاشی و به سرب تبدیل می شود، دانشمندان توانسته اند با بررسی این فرایند میزان زمان سپری شده را محاسبه کنند.

این دهانه برخوردی دست کم 200 سال قدیمی تر از دهانه وردفُرت در آفریقای جنوبی است.

ممکن است این برخورد، خاتمه عصر یخ را رقم زده باشد؟

طبق گفته پژوهشگران زمان برخورد می تواند گرم شدن کره زمین را در آن دوران توضیح دهد. به اعتقاد دانشمندان کره زمین قبلا دورانی موسوم به زمینِ گوی برفی را می گذراند که طی آن به طور گسترده ای از یخ پوشیده شده بود. این برف سپس آب شد و کره زمین رو به گرم شدن سریع رفت.

پروفسور کرکلند می گوید سن این دهانه دقیقا با خاتمه دوره سرما مطابقت دارد بنا بر این برخورد سیاره احتمالا تغییرات بزرگی را در آب و هوای زمین باعث شده است.

این حادثه مقادیر زیادی بخار آب که یک گاز گلخانه ای است، در جو زمین رها کرده که ممکن است به گرم شدن زمین کمک کرده باشد. یک فرضیه دیگر برای گرم شدن زمین در آن زمان، فوران آتشفشانی است که شاید دی اکسید کربن وارد جو زمین کرده باشد.

نمایی از این دهانه برخورد از صخره بارلانگی