واکسن کرونا عادلانه توزیع می گردد؟ - پرسینا بلاگ

اعتماد در ادامه نوشت: با رسیدن خبر های توفیق چشمگیر دستکم دو واکسن، حالا نوبت به نگرانی برای میزان دسترسی کشور های مختلف به یکی از مهم ترین دستاورد های پزشکی رسیده است. GAVI نام یک سازمان بین المللی خصوصی- عمومی است؛ یک شراکت در حوزه سلامت برای ارتقای سطح دسترسی به واکسن که حالا 20 سالی از تاسیس آن می گذرد.

سازمان بهداشت دنیای، یونیسف، بانک دنیای و شرکت های فعال در صنعت واکسن سازی در کشور های در حال توسعه و توسعه یافته عضو این اتحاد هستند و حالا از اصلی ترین سازمان های تشکیل برنامه کوواکس (Covax) محسوب می گردد. از ماه سپتامبر (تابستان) امسال اعلام شد که هدف این برنامه اطمینان از این است که پس از تایید و فراوری واکسن کووید 19، کشور های مختلف می توانند شاهد توزیع عادلانه آن باشند.

در یک همه گیری دنیای، دسترسی به درمان هم تبدیل به یک حق دنیای می گردد. سی ان بی سی در گزارش خود شرح داده است که هدف کوواکس فراهم آوردن 2 میلیارد دوز واکس تا سرانجام سال 2021 برای حفاظت از آسیب پذیرترین افراد جوامع در سراسر دنیا است و در نهایت فراهم آوردن موقعیتی که تمام کشور ها بتوانند 20 درصد جمعیت شان را تحت پوشش قرار دهند در حالی که کشور هایی که از پس هزینه های خرید واکسن برمی آیند می توانند میزان متفاوتی از واکسن خریداری نمایند.

سوری مون در خصوص این برنامه به این شبکه خبری گفته است: باید بگویم در شرایطی که دسترسی دنیای به واکسن واقعا در موقعیتی تیره و تار بوده است، امکانات کوواکس مانند شعاع خورشید است.

با این وجود مشکل عظیم این است که بسیاری از کشور ها برای دسترسی به واکسن تنها به کوواکس متکی نیستند و همان طورکه گفتم، کشور های ثروتمندتر به وسیله کانال های اختصاصی شان در حال تامین واکسن هستند و به صورت مستقیم با شرکت های فراورینماینده به توافق می رسند و در عین حال می گویند: ما از واکس حمایت خواهیم کرد. در حال حاضر انتظار نمی رود که مثلا بیش از 10 تا 15 درصد جمعیت کشور های در حال توسعه بتوانند به وسیله کوواکس تحت پوشش واکسن قرار گیرند.

GAVI آدینه هفته گذشته بیان کرد که تا به امروز 2 میلیارد دلار برای این برنامه جمع آوری شده که قرار است صرف حمایت از کشور های با درآمد متوسط و پایین برای دسترسی به واکسن کووید 19 گردد؛ و این گروه البته گفته است که سال آینده به 5 میلیارد دلار دیگر هم احتیاج است تا جمعیت بیشتری بتوانند تحت پوشش قرار بگیرند.

سی ان بی سی در گزارش خود اشاره ای به داده های منتشرشده توسط مرکز نوآوری های سلامت دانشگاه دوک نموده است: همین حالا 9.5 میلیارد دوز از واکسن های کووید 19 رزرو شده اند، حتی پیش از آنکه هیچ کدام از این ها مجوز توزیع در بازار را گرفته باشند. بیش از نیمی از این میزان خرید تضمین شده متعلق به کشور های با درآمد بالا است و ایالات متحده تا به امروز به تقریبا 6 شرکت داروسازی سفارش یک میلیارد دوز داده است. همه این ها یعنی معاملات مستقیم کشور های توسعه یافته و ثروتمند با شرکت های داروسازی سهم آن ها را از میزان فعلا محدود واکسن بیشتر می نماید و سهم کمتری برای کشور های دیگر باقی می ماند.

سهم شیر

در مجموعه افسانه های ازوپ، در میان حکایت های قدیمی یونان داستانی هست که قصه یک گاو، یک بز و یک گوسفند را تعریف می نماید که همراه یک شیر به شکار می فرایند. وقتی که نوبت به تقسیم می رسد، شیر می گوید سهم اول را من برمی دارم، چون لقب پادشاه دارم، سهم دوم را شما به من بدهید، چون شریک شما هستم. سومین سهم خودش به من تعلق می گیرد، چون از همه قوی ترم؛ و اگر کسی دست به سهم چهارم بزند بلای بدی سرش خواهد آمد. این داستان با کم و زیاد هایی در طول سالیان به شیوه های مختلف تعریف شده و حالا اصطلاح سهم شیر برگرفته از همان حکایت قدیمی است: نهایتا همه چیز به قدرتمندترین می رسد.

چند روز قبل الجزیره در گزارش مفصلی که در خصوص شرایط کرونا در آفریقای جنوبی و موضوع توزیع واکسن منتشر کرد، این اصطلاح را به نقل از مشاور ارشد سیاست گذاری سازمان آکسفام (سازمان بین المللی امدادرسانی در برابر فقر گرسنگی) نقل کرد.

الجزیره در بخشی از گزارش خود نوشت: بنا بر اعلان سازمان بهداشت دنیای، ده ها واکسن کووید 19 به مرحله تست انسانی رسیده اند و چهار مورد آن ها مراحل تست شان را در آفریقای جنوبی می گذرانند. اما پیش از اینکه هیچ کدام از این واکسن ها موثر تشخیص داده شوند، مساله دیگری پیش رو قرار گرفته است: بعضی از گروه ها از جمله ایالات متحده، اتحادیه اروپا و بریتانیا دارند سهم خود را طلب می نمایند که به قول موگا کمال یانی، مشاور ارشد سیاست گذاری سازمان آکسفام، سهم شیر از دوز ها است.

در این گزارش هم به داده های دانشگاه دوک از میزان واکسن های سفارش داده شده توسط کشور های توسعه یافته اشاره شده و البته به صحبت های سناتور جمهوری خواه، تام تیلیس که به هنگام ارایه قانون اقدام فوری واکسن امریکا گفته بود: زمانی که واکسن فراوری شد، قبل از اینکه روانه هر کشور دیگری گردد امریکایی ها باید اول از همه آن را دریافت نمایند... باید تضمین کنیم که امریکایی ها نتیجه سرمایه گذاری شان را خواهند دید.

بنا بر این گزارش دولت ایالات متحده تا به امروز دستکم 11 میلیارد دلار روی فراوری واکسن کووید 19 سرمایه گذاری نموده است. آنچه در این گزارش ناسیونالیسم واکسنی خوانده شده البته بی سابقه هم نبوده است کمااینکه الجزیره یادی از شیوع گسترده آنفلوآنزای H1N1 در سال 2009 نموده است، زمانی که کشور های ثروتمند تا اطمینان از دسترسی گسترده مردم کشورهای شان به واکسن حاصل نکردند، از صادر کردن آن به سایر نقاط دنیا خودداری کردند.

الجزیره نوشته است که برنامه کوواکس تا به امروز خرید 700 میلیون دوز از واکسن کووید 19 را تضمین نموده که حتی از میزان خرید بریتانیا، ژاپن و کانادا بیشتر است. بنا بر توافقات این برنامه قرار است کشور های فقیر بابت هر دو دوز (که برای واکسیناسیون یک فرد ضروری است) مبلغ 4 دلار بپردازند. البته پیش از این قرار بود این دسترسی رایگان باشد، اما در ماه سپتامبر این برنامه مقرر کرد که دسترسی به واکسن به وسیله تقسیم هزینه ها میسر گردد. کشور های فقیر می توانند در صورت ناتوانی از پرداخت حداقل ها پفراینده خودشان را با دلایل ارایه نمایند که چرا قادر به پرداخت نیستند.

با این حال سوال مهمی که در گزارش الجزیره مطرح می گردد این است که در میان این معاملات و کانال های رسمی و خصوصی که برای خرید واکسن در جریان است، تکلیف کشور های میانه چه می گردد؟ کشور هایی که مستقیم وارد جریان خرید از شرکت ها نشده اند و در زمره کشور های فقیری که سازمان های بین المللی به یاری شان می آیند هم نیستند. این سوال به وضوح شامل حال ایران هم می گردد. در حالی که کشورمان به برنامه کوواکس پیوسته است آیا می تواند سهمی از همان 10 تا 15 درصد پوشش واکسن برای گروه های آسب پذیر را به دست آورد؟

سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت هفته گذشته گفت: بسیاری از واکسن هایی که در دنیا روی آن ها در حال کار هستند، در کوواکس وجود دارد. پیش پرداخت کشور ما برای شرکت در کوواکس نیز در حال اجرا است، اما به واسطه تحریم های ناجوانمردانه امریکایی ها و مسائل ایجاد شده به واسطه نقل و انتقال ارز، هنوز اتفاق نیفتاده است. یعنی در شرایطی که رقابت کشور ها برای به دست آوردن واکسن های تا به امروز پیروز، بیشتر و بیشتر می گردد ایران هنوز نتوانسته است جایی در صف خرید داشته باشد؟

یومی بلاگ: یومی بلاگ | آرشیو خبری و مقالات متنوع وب