گفت و گو با حمید معصومی نژاد، رُم! - پرسینا بلاگ

این در حالی است که او همه رویداد های مهمِ ایتالیا را هم به خوبی پوشش می دهد. او همچنین به عنوان خبرنگار موبایلی خبرگزاری صدا و سیما بسیار فعال است و شاید به همین خاطر باشد که هیچ خبری را از دست نمی دهد. خیال همه ما تا حدود زیادی راحت است که هر اتفاق مهمی که در ایتالیا رخ می دهد، معصومی نژادی هست که گزارش آن را برایمان تهیه کند. به مناسبت 17 مردادماه، روز خبرنگار گفت وگویی با او که ساکن شهر رم است، انجام داده ایم.

شما برای تحصیل در رشته پزشکی راهی ایتالیا شدید و به گفته خودتان به خاطر علاقه تان به خبرنگاری، پزشکی را رها کردید؟ از انتخاب خود پشیمان نیستید؟ پیش آمده که با خود بگویید کاش رشته پزشکی را ادامه داده بودم تا استرس و سختی کارم کمتر از خبرنگاری می شد؟

از دوران نوجوانی بسیار علاقه مند بودم که تحصیلاتم را در دانشگاه در رشته های پزشکی یا خبرنگاری ادامه بدهم. پس از ورودم به ایتالیا، در آزمون پزشکی دانشگاه لاساپینتسا رم شرکت کردم و قبول شدم. اما پس از مدتی، پزشکی را به خاطر علاقه ام به حرفه خبرنگاری رها کردم. شاید حرفه پزشکی از بعضی ابعاد می توانست برایم بهتر از خبرنگاری باشد، اما از این انتخاب خود پشیمان نیستم. چون به دنبال آنچه واقعا دوست داشتم رفته ام. خبرنگاری حرفه ای آمیخته از عشق، خلاقیت و تجربه است.

بسیاری شما را محبوب ترین خبرنگار ایرانی فعال در خارج از کشور می شناسند. راز این محبوبیت تان را در چه می دانید؟

این که چنین نسبتی به من داده می گردد واقعا لطف هموطنان است. همانطوری که پیش تر اشاره نمودم من کارم را با عشق انجام می دهم و آن را خالصانه به مردم تقدیم می کنم.

از تلخ ترین و شیرین ترین خاطرات خبرنگاری تان در ایتالیا برایمان بگویید.

بدترین خبر ها همیشه مخابره یک واقعه تلخ مثل وقوع زلزله، فوران آتشفشان یا جان باختن مردم است و شیرین ترین خاطرات گزارش هایم از موفقیت های هموطنان ایرانی در ایتالیا و معرفی دستاورد های آنهاست که همیشه موجب خوشحالی و افتخار من شده است.

برای فراوری خبر و تدوین و ارسال آن مسلما یک تیم خبری احتیاج دارید. اما ما گاهی شما را به تنهایی با دوربین و میکروفن به دست برای تهیه گزارش ها دیده ایم. حتی گفته شده شما خودروی شخصی هم ندارید و در زمستان و تابستان، تمام رفت وآمد های شما در سطح شهر و حتی خارج از شهر با وسایل نقلیه عمومی صورت می گیرد. از سختی های فراوری خبر از آن سوی مرز ها برایمان بگویید.

هر کاری سختی های خودش را دارد و خبرنگاری هم از این قاعده مستثنا نیست. ولی با وجود اینکه این حرفه، آن هم برای خبرنگاران خبرگزاری صدا و سیما در خارج از کشور و به ویژه در غرب، یکی از حرفه های سخت به شمار می آید، اما جذابیت ها و زیبایی های خودش را هم دارد. من هم اکنون نزدیک به 25 سال است که افتخار همکاری با صدا و سیما را دارم و در تمام این سال ها کاملا تنها کار نموده ام. یکی از علت های اصلی این کار، علاوه بر مسائل اقتصادی، این است که برای تهیه گزارش و به ویژه تصویربرداری حساسیت های زیادی دارم و باید حتما خودم با دقت تصویربرداری کنم، چون اعتقاد دارم باید گزارش ها همراه با تصاویر متنوع و جذاب باشد تا بیننده خسته نگردد. البته خبرنگاری کوله پشتی، آن هم برای فردی که هر روز به تنهایی در پی پیدا کردن سوژه ای جدید و هدفمند همراه با مصاحبه با مقامات سیاسی و کارشناسان است، کار ساده ای نیست. ضمناً ایستادن مقابل دوربین بدون تصویربردار آن هم در بعضی از رویداد های شلوغ به ویژه در خیابان، از دیگر سختی های خبرنگاری کوله پشتی در ایتالیاست. همانطوری که در پرسش تان اشاره نمودید اینجانب خودروی شخصی ندارم و تمام فعالیت های خبری ام را با اتوبوس، تراموا و مترو و گاه دوچرخه اجاره ای انجام می دهم که این مسئله نیز به نوبه خود بر سختی های فراوری خبر می افزاید که البته دیگر عادت نموده ام.

وظیفه خودم می دانم که این را هم بگویم که کار خبر و اطلاع رسانی فقط منحصر به خبرنگار نیست بلکه شامل مجموعه ای از عناصر ارزشمندی است که باید از آن ها نیز تقدیر گردد که من به نوبه خودم همین جا از تمامی کوشش های شبانه روزی همه مدیران و همکاران پرکوششم در خبرگزاری صداوسیما و به ویژه در اخبار نمایندگی های خارجی سپاسگزاری می کنم.

در چند سال اخیر ویدئو هایی از شوخی های محبت آمیز شهروندان ایتالیایی با شما حین ضبط برنامه، پخش شده است که البته نشان از صمیمیت شما با آن ها دارد. گویا در ایتالیا هم خبرنگار محبوبی هستید؟ البته ناگفته نماند پخش این ویدئو ها در فضای مجازی برای لحظاتی اسباب شادی و خنده هموطنان را فارغ از صد ها دغدغه و مشکل فراهم می نماید.

بسیار خوشحالم که طنز ها و شوخی های مردم با من، موجب شادی و خنده هموطنانم می گردد.

ایتالیا اماکن تاریخی و دیدنی بسیاری دارد. همچنین غذا های خوشمزه و بی نظیر. از زندگی در این کشور بگویید. آیا زندگی در رم ذائقه غذایی شما را به پیتزا پپرونی و پاستای ایتالیایی نزدیک نموده است یا نه هنوز هوادار غذا های ایرانی هستید؟

ایتالیا کشور بسیار زیبا با مردمی خونگرم است. در اینکه پیتزا و پاستا ازجمله غذا هایی خوشمزه ایتالیایی هستند، هیچ تردیدی نیست و من هم در طول هفته چندین بار از این غذا ها صرف می کنم. ولی باید بگویم که با وجود این همچنان غذا های ایرانی را به غذا های ایتالیایی ترجیح می دهم.

خانواده چطور؟ در تهیه خبر با شما همکاری دارند؟ فرزندان شما راه شما را ادامه می دهند؟

من هر روز صبح زود از منزل خارج می شوم و شب ها دیر وقت به خانه برمی گردم و متأسفانه عملا هیچ کدام از اعضای خانواده ام را در طول روز نمی بینم. فرزندانم با توجه به مشغله بالای کاری ام و سختی و استرس کار خبرنگاری به هیچ وجه علاقه ای به این حرفه ندارند و راه دیگری را برای آینده خود انتخاب نموده اند.

لحن و صدای شما حین گزارش خاص است و مردم تکیه کلام هایی از شما را همیشه در ذهن دارند. به ویژه تأکیدی که شما روی کلمه رم دارید. بازخورد مردم از این لحن متفاوت و جذاب گزارشگری شما چیست؟

بله، هموطنان به دفعات این نکته را به من گفته اند و حتما هم همینطور است، اما راستش خودم زیاد متوجه این مسئله نمی شوم.

اگر اجازه می دهید کمی سؤال هایمان را خصوصی تر کنیم. آیا شما که در ایتالیا زندگی می کنید، خبرنگار ثروتمندی هستید؟

بعید می دانم خبرنگاران، حداقل خبرنگاران رسانه های ایرانی، ثروتمند باشند. خود من پس از گذشت نزدیک به 30 سال زندگی در ایتالیا، نه فقط خودروی شخصی یا حتی دوچرخه ای ندارم بلکه تمام دارایی ام تنها یک خانه کوچک 60 متری در یکی از محله های معمولی شهر رم، آن هم در طبقه چهارم و بدون آسانسور است که هنوز باید وام آن را برای سال های زیادی پرداخت کنم. ان شاءالله روزی با یاری سازمان صدا و سیما که همیشه در شرایط سخت در کنار من بوده است خودرو هم می خرم.

شما همچنین مدتی است که به عنوان خبرنگار موبایلی خبرگزاری صدا و سیما نیز بسیار فعال هستید. در خصوص تهیه گزارش های خبری با تلفن همراه برای ما شرح بیشتری بدهید.

کاربرد تلفن همراه هوشمند و نقش اش در زندگی ما هر روز پررنگ تر می گردد. تلفن همراه هوشمند علاوه بر کاربرد های گوناگون می تواند ابزار بسیار خوبی برای تهیه گزارش های خبری باشد. گوشی های تلفن همراه هوشمند تقریبا در حد دوربین های حرفه ای فیلمبرداری، مجهز به دوربین تصویربرداری باکیفیت هستند و همگی دارای امکاناتی هستند که کار تهیه خبر و انتشار محتوای آن را آسان می نماید.

گوشی های موبایل هوشمند امروزی دستگاهی قابل برنامه ریزی است که می توان قابلیت های پیشرفته ای مانند ویرایش و تدوین را به آن اضافه نمود. البته تهیه یک گزارش حرفه ای با تلفن همراه کار ساده ای نیست، اما با کمی خلاقیت و پشتکار می توان با آن گزارش های جالبی تهیه کرد. من از حدود 2 سال پیش تهیه و ارسال گزارش های کوتاه موبایلی را به خبرگزاری صدا و سیما شروع نموده ام و هم اکنون هر هفته در کنار گزارش های تصویری عادی خودم چند گزارش موبایلی هم از رویداد های جالب در این کشور تهیه و ارسال می کنم که با استقبال مخاطبان روبه رو شده است.

سخن آخر.

من سال های زیادی است که در ایتالیا هستم و به این کشور علاقه دارم و از همان روز نخست که به عنوان یک شهروند ایرانی وارد ایتالیا شدم تا به امروز برحسب وظیفه به تمام قوانین این کشور احترام گذاشته ام و هیچ گاه هم قصد ندارم در خصوص ایتالیا سیاه نمایی کنم، چون این مسئله را غیراخلاقی و غیرحرفه ای می دانم. ایتالیا مانند هر کشوری صحنه اخبار مثبت و منفی است و من به عنوان یک خبرنگار و در حد توانایی ام همیشه کوشش می کنم هر دو روی این سکه را باصداقت و بی طرفی به هموطنانم ارائه بدهم.

دریافت جایزه بین المللی خبرنگاری و ادبی ایتالیا

از دیگر افتخارات معصومی نژاد می توان به دریافت جایزه بین المللی خبرنگاری و ادبی ایتالیا موسوم به مارتسانی اشاره نمود. این جایزه توسط انزو پارتسیاله، رئیس انجمن کامپانیا، اروپا، مدیترانه در شهر به نه ونتو در جنوب ایتالیا به معصومی نژاد اعطا شد. پارتسیاله با تأکید بر اینکه خبرنگار رسانه ملی ما در ایتالیا یکی از فعال ترین خبرنگاران در این کشور در عرصه خبر است، گفت: حمید معصومی نژاد، خبرنگار خط مقدم است و ما به همین دلیل این جایزه را به خبرنگار صدا و سیما در ایتالیا اعطا نموده ایم. این جایزه توسط هیأت داوری متشکل از خبرنگاران، استادان دانشگاه، هنرمندان و سیاستمداران به 11 خبرنگار و نویسنده ایتالیایی و خارجی که با تعهد، استقلال و به صورت حرفه ای و در راستای این ارزش ها فعالیت می نمایند اعطا شده است. ناگفته نماند این جایزه بین المللی از حمایت مجلس نمایندگان و وزارت امور خارجه ایتالیا، کمیسیون اروپایی و استان کامپانیا ایتالیا برخوردار است.

براساس این گزارش در کتابچه ای که در این مراسم درباره معصومی نژاد با عنوان خبرنگار خط مقدم نوشته شده آمده است: معصومی نژاد خبرنگاری حرفه ای و نویسنده و خبرنگار رادیو و تلویزیون دولتی ایران در ایتالیاست. وی مولف 2 کتاب و نویسنده مقالات متعدد در ارتباط با تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران به زبان ایتالیایی است. این خبرنگار نه تن ها در ایران بلکه در ایتالیا نیز چهره ای بسیار شناخته شده و عملکرد حرفه ای و علاقه وافرش به روزنامه نگاری مورد تقدیر همگان نهاده شده است. این خبرنگار ایرانی پس از گذراندن دوره جوانی خود در ایران و مشارکت در انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، برای تحصیل راهی ایتالیا شد و متعاقبا پا به حرفه روزنامه نگاری گذاشت و مسئولیت خبررسانی برای رادیو و تلویزیون دولتی ایران را عهده دار شد. معصومی نژاد با کنجکاوی، تعهد، نگاهی تازه و عشق به حقیقت، به صورت مستمر در پی شکار اخبار است و هیچ گاه از زیبایی جست وجو و کوشش برای تقویت و تعمیق هر چه بیشتر شناخت بین دو ملت دارای تمدن و فرهنگ چند هزار ساله غافل نمی گردد. معصومی نژاد پیش تر نیز به عنوان خبرنگار برتر جشنواره سیسیل ایتالیا انتخاب شده و جایزه گرفته بود.

یک خبرنگار همه فن حریف

مجموعه عکس هایی که به تازگی از پشت صحنه فعالیت های خبری حمید معصومی نژاد، خبرنگار مستقر صداوسیما در ایتالیا در 2 دهه اخیر منتشر شده، علاوه بر نمایش محدودیت ها و کمبود امکانات در رسانه ملی، نشان از مهارت و خلاقیت این خبرنگار قدیمی دارد. جالب است بدانید معصومی نژاد از معدود خبرنگاران صدا و سیماست که به تنهایی کار می نماید و همه فعالیت های فراوری خبر، فیلمبرداری، تدوین و... را خود انجام می دهد. حتی چندی پیش محمد حسن زاده، عکاس و مستندساز ایرانی مقیم ایتالیا از پشت صحنه فعالیت های خبری حمید معصومی نژاد، خبرنگار صدا و سیما در رم (ایتالیا) نمایشگاهی برگزار کرد که مجموعه ای از لحظات پشت صحنه فعالیت های این خبرنگار را در حال شکار رویداد های خبری در ایتالیا در بر می گرفت.

حسن زاده در این باره می گوید: بخش اصلی این عکس ها را خودم تهیه نموده ام و در کنار آن ها تعدادی عکس نیز از سوی چند ایتالیایی در این نمایشگاه در معرض دید عموم نهاده شد. در این نمایشگاه همچنین نماهنگی از پشت صحنه های فعالیت های معصومی نژاد پخش شد. این نمایشگاه با همکاری فرهنگسرای سرو، زهرا نجفیان عکاس و گرافیست صدا وسیما و همچنین کتابرانه (کتابخانه سیار) پایتخت برگزار گردید تا گوشه ای از کوشش این خبرنگار فعال ایرانی در خارج از این مرز و بوم نشان داده گردد. البته ناگفته نماند ایتالیا مانند بسیاری از کشور های اروپایی چندان خبرساز نیست و بنابراین این خبرنگار است که باید با کنجکاوی و ابتکار عمل به شکار رویداد های روزمره جذاب برود؛ کاری که معصومی نژاد به خوبی انجام می دهد. خودش می گوید: در انتخاب سوژه، توجه به موقعیت های پیرامون بسیار مهم است. گاهی به هنگام راه رفتن در خیابان یا نشستن در اتوبوس، دیدن رفتار های مردم یا خواندن یک تیتر روزنامه جرقه اصلی یک گزارش می گردد، شاید، چون دور و بر من خیلی سوژه های هیجانی وجود ندارد، مجبورم مرتب برای مخاطب ایرانی دنبال سوژه باشم. کوشش من این است که گزارش های خبری ام متنوع باشد و کارهایم برای بینندگان و مستمعین صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران، خسته نماینده نباشد.

انتشار کتابی در ایتالیا برای خبرنگار ایرانی

در نمایشگاه کتاب سال جاری نشر سروش از کتابی با عنوان حمید معصومی نژاد، رم رونمایی کرد؛ کتابی که یک نویسنده ایتالیایی درباره زندگی پرفراز و نشیب معصومی نژاد نوشته است. حمیدمعصومی نژاد درباره این کتاب هم شرحاتی می دهد و می گوید: 2 سال پیش یک خانم روزنامه نگار ایتالیایی به نام الساندرا مولاس گفت که می خواهد کتابی درخصوص فعالیت های روزمره خبری من در ایتالیا و همچنین آزار و اذیت های پلیس و دستگاه های امنیتی ایتالیا علیه اینجانب و به ویژه توطئه زندانی شدنم در زندان قدیمی رم بنویسد.

در نهایت پس از گذشت یک سال، آن را نوشت و منتشر کرد. سال جاری، ترجمه این کتاب، توسط انتشارات سروش با عنوان حمید معصومی نژاد، رم منتشر شد. این روزنامه نگار ایتالیایی در این کتاب با ذکاوت، واقعیت ها و تناقض های موجود در نظام غرب را که این بار در قالب اتهامات پوشالی به خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در رم ظاهر شده در برابر خواننده کتاب قرار می دهد و او را به تامل و کوشش برای یافتن حقیقت ترغیب می نماید. این کتاب زمانی منتشر شد که دادگاه رم هنوز من را از این اتهامات تبرئه ننموده بود.

دادستان میلان در سال 2010 میلادی، اینجانب را به این بهانه که ارتباط بسیار گسترده ای با روزنامه نگاران و خبرنگاران ایتالیایی و همچنین سیاستمداران این کشور دارم، به عنوان مامور ارشد اطلاعاتی ایران معرفی و دستور دستگیری من را صادر نموده بود. البته جالب است بدانید درحالی که در آن موقع، دستگیری من با جار و جنجال رسانه ای و به عنوان خبر اول رسانه های ایتالیایی و خارجی منتشر شد، در زمان تبرئه ام، تمام رسانه های جمعی ایتالیا سکوت اختیار نموده و آن را منتشر نکردند. خانم الساندرا مولاس در کتابش همچنین مصاحبه ای اختصاصی با من، یادداشت های روزانه ام در زندان به همراه اظهارات 30 روزنامه نگار ایتالیایی و خارجی درباره بنده را گنجانده است. البته ناگفته نماند خود معصومی نژاد هم در چند سال اخیر 2 کتاب به زبان ایتالیایی درباره تاریخ، فرهنگ و جاذبه های گردشگری ایران در ایتالیا منتشر نموده که در جشنواره رسانه ای ایتالیا در جزیره سیسیل در میان 53 خبرنگار از 23 کشور دنیا، خبرنگار برتر انتخاب شد.

پس از گذشت نزدیک به 30 سال زندگی در ایتالیا، نه فقط خودروی شخصی یا حتی دوچرخه ای ندارم بلکه تمام دارایی ام تنها یک خانه کوچک 60 متری در یکی از محله های معمولی شهر رم، آن هم در طبقه چهارم و بدون آسانسور است که هنوز باید قسط وام آن را برای سال های زیادی پرداخت کنم