4 لایه دفاعی سیستم ایمنی بدن برای واکنش در برابر ویروس کرونا کدامند؟ - پرسینا بلاگ

4 لایه دفاعی سیستم ایمنی بدن برای واکنش در برابر ویروس بیماری کرونا کدامند

سیستم ایمنی بدن برای بقای ما لازم است. بدون داشتن سیستم ایمنی، بدن ما برای حمله به باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و موارد دیگر بی دفاع و دست بسته خواهد بود. این سیستم ایمنی بدن است که بدن ما را دارد هنگام عبور از دریایی از عوامل بیماری زا به سلامت به مقصد می رساند.

مسئله اینجاست که این شبکه وسیع از سلول ها و بافت ها به طور مداوم مورد توجه مهاجمان است و به محض مشاهده دشمن ، حمله ای پیچیده از سوی سیستم ایمنی بدن تدارک دیده می گردد.

سیستم ایمنی بدن در سراسر بدن پخش شده و انواع مختلفی از سلول ها، اندام ها، پروتئین ها و بافت ها را درگیر می نماید. این بسیار مهم است که سیستم ایمنی بدن می تواند بافت ما را از بافت خارجی متمایز کند یعنی تشخیص خودی از غیر خودی. سلول های مرده و معیوب نیز توسط سیستم ایمنی بدن شناخته و پاک می شوند.

اگر سیستم ایمنی بدن به عنوان مثال با یک پاتوژن مثل باکتری، ویروس یا انگل روبرو گردد، به اصطلاح پاسخ ایمنی سیستم سوار شدن روی این پاتوژن است. بعداً شرح خواهیم داد که چگونه این کار می نماید ، اما ابتدا برخی از ویژگی های اصلی سیستم ایمنی را معرفی خواهیم کرد.

گلبول های سفید خون

گلبول های سفید خون که به لکوسیت ها هم مشهورند در بدن در رگ های خونی و عروق لنفاوی که موازی رگ ها و شریان ها هستند، گردش می نمایند.

گلبول های سفید مدام در حال گشت زنی و پاسپانی از بدن و به دنبال عوامل بیماری زا هستند. زمانی که آن ها یک هدف را پیدا می نمایند، شروع به تکثیر و ارسال سیگنال ها به سایر سلول ها می نمایند تا آن ها هم همین کار را انجام دهند.

گلبول های سفید ما در نقاط مختلف بدن ذخیره می شوند که به آن ها ارگان های لنفاوی گفته می گردد. این نقاط شامل موارد زیر است:

*تیموس؛ غده ای بین ریه ها و درست زیر گردن.

*طحال؛ ارگان که خون را تصفیه می نماید و در بالای شکم سمت چپ واقع شده است.

*مغز استخوان؛ که در مرکز استخوان ها یافت می گردد و گلبول های قرمز خون را نیز فراوری می نماید.

*غدد لنفاوی؛ غده های کوچک در سرتاسر بدن که به عروق لنفاوی مرتبط هستند.

دو نوع لکوسیت یا گلبول سفید اصلی وجود دارد:

1- فاگوسیت ها

این سلول ها پاتوژن ها را احاطه نموده و جذب می نمایند و آن ها را تجزیه می نمایند و به طور موثر آن ها را می خورند. انواع مختلفی وجود دارد از فاگوسیت ها وجود دارد از جمله:

*نوتروفیل ها - این سلول ها رایج ترین نوع فاگوسیت ها هستند و تمایل دارند به باکتری ها حمله نمایند.

*مونوسیت ها - این سلول ها عظیم ترین نوع گلبول های سفید هستند و نقش های مختلفی دارند.

*ماکروفاژها- وظیفه ماکروفاژها گشت زدن برای پیدا کردن پاتوژن ها و سلول های مرده را هم حذف می نمایند.

*سلول های ماست- این سلول ها وظایف بسیاری دارند، از جمله یاری به بهبود زخم ها و دفاع از بدن در برابر عوامل بیماری زا.

2- لنفوسیت ها

لنفوسیت ها به بدن یاری می نمایند تا مهاجمان (باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و …) قبلی را به خاطر بیاورند و در صورت بازگشت حمله دوباره، آن ها را تشخیص دهد.

لنفوسیت ها زندگی خود را در مغز استخوان شروع می نمایند. برخی در همان مغز استخوان باقی می مانند و لنفوسیت های B سلول های B) را توسعه می دهند، برخی دیگر به سمت تیموس می فرایند و به لنفوسیت های T (سلول های(T تبدیل می شوند. این دو نوع سلول نقش های مختلفی دارند:

لنفوسیت های B آنتی بادی فراوری مینمایند و به هشدار لنفوسیت های T یاری می نمایند.

لنفوسیت های T سلول های خراب شده و مرده را در بدن از بین می برند و به هشدار سایر لکوسیت ها یاری می نمایند.

سیستم ایمنی چگونه از بدن دفاع می نماید و واکنش نشان می دهد؟

وقتی می گوییم که سیستم ایمنی بدن مثلا باید از بدن در برابر هجوم ویروس های کرونا دفاع کند دقیقا منظورمان چیست؟ در واقع سیستم ایمنی بدن باید بتواند خودی را از غیرخودی تشخیص بدهد. این کار را با تشخیص پروتئین هایی که در سطح همه سلول ها یافت می گردد، انجام می دهد. سیستم ایمنی بدن یاد می گیرد که در مراحل اولیه پروتئین های خودی را نادیده بگیرد.

در واقع آنتی ژن هر ماده ای است که می تواند پاسخ و واکنش سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس کرونا و سایر انواع ویروس و انگل و باکتری را به دنبال داشته باشد. در بسیاری از موارد، آنتی ژن یک باکتری، قارچ، ویروس، سموم یا یک ماده خارجی است. اما همچنین می تواند یکی از سلول های بدن خودمان باشد که معیوب یا مرده است. در ابتدا، طیف وسیعی از انواع سلول کار می نماید، همراه به رسمیت شناختن آنتی ژن به عنوان یک مهاجم.

نقش لنفوسیت های B

هنگامی که لنفوسیت های B آنتی ژن را تشخیص بدهند، شروع به ترشح آنتی بادی می نمایند (آنتی ژن برای مولدهای آنتی بادی کوتاه است). آنتی بادی ها پروتئین های خاصی هستند که به آنتی ژن های خاص بسته می شوند.

هر سلول B یک آنتی بادی خاص ایجاد می نماید. به عنوان مثال، یکی از این ویروس ها ممکن است یک آنتی بادی را علیه باکتری های ایجاد نماینده ذات الریه ایجاد کند و دیگری ویروس سرماخوردگی را تشخیص دهد.

آنتی بادی ها بخشی از خانواده عظیمی از مواد شیمیایی به نام ایمونوگلوبولین ها هستند که در پاسخ ایمنی نقش های بسیاری دارند:

*ایمونوگلوبولین (IgG) G میکروب ها را نشانه گذاری می نماید تا سلول های دیگر بتوانند با آن ها مقابله نموده و برخورد نمایند.

*IgM در کشتن باکتری ها متخصص است.

*IgA در مایعات مانند اشک و بزاق جمع می گردد، مایعاتی که از دروازه های بدن محافظت می نماید.

*IgE در برابر انگل ها از بدن محافظت می نماید و همچنین عامل بروز آلرژی است.

*IgD به لنفوسیت های B محدود می گردد و به آن ها در شروع پاسخ ایمنی یاری می نماید.

در واقع آنتی بادی ها روی آنتی ژن قفل می شوند، اما آن ها آن را نمی کشند، فقط آن را برای کشتن علامت گذاری می نمایند. کشتن این آنتی ژن ها کار سلول های دیگر مانند فاگوسیت ها است.

مصونیت بدن یعنی چه؟

پوست شما اولین لایه دفاع در برابر عوامل بیماری زای خارجی است. سیستم ایمنی بدن افراد متفاوت است، اما به طور کلی در سنین عظیمسالی قوی تر می گردد، زیرا تا این زمان، ما در معرض عوامل بیماری زای بیشتری بوده و ایمنی بیشتری ایجاد نموده ایم. به همین دلیل است که نوجوانان و عظیمسالان معمولاً در مقایسه با بچه ها کمتر بیمار می شوند.

پس از فراوری آنتی بادی، یک نسخه در بدن باقی می ماند به طوری که اگر دوباره آنتی ژن دوباره ظاهر گردد، سریع تر می توان آن را درمان کرد.

به همین دلیل است که افراد به برخی از بیماری ها مانند آبله مرغان ، فقط یک بار مبتلا می شوند زیرا بدن یک آنتی بادی از آبله مرغان را ذخیره نموده است، آماده و در انتظار تخریب آنتی ژنی که دفعه بعدی از راه می رسد. به این مورد مصونیت گفته می گردد. مسئله ای که برای درمان کرونا هنوز مورد مناقشه هست، چون هنوز کاملا مطمئن نیستیم فردی که یک بار به کرونا مبتلا شده به اندازه کافی آنتی بادی در بدنش وجود دارد که دوباره به بیماری کرونا مبتلا نگردد یا خیر.

در کل سه نوع مصونیت در انسان وجود دارد: ذاتی ، تطبیقی و منفعل

مصونیت ذاتی

همه ما با مقداری مصونیت در برابر عوامل بیماری زا متولد شده ایم. سیستم ایمنی بدن انسان، مانند بسیاری از حیوانات، از روز اول تولد به مهاجمین خارجی احتمالی حمله خواهد نمود. این مصونیت ذاتی در برابر عوامل بیماری زای خارجی- اولین خط دفاع در برابر عوامل بیماری زا - مانند پوست و غشاهای مخاطی گلو و روده را شامل می گردد.

این مصونیت کلی تر و غیر اختصاصی تر است. اگر پاتوژن پیروز گردد سیستم ایمنی ذاتی بدن را وادار به طرفه رفتن بکند، ایمنی تطبیقی یا اکتسابی وارد بدن می گردد.

مصونیت سازگار (اکتسابی)

این محافظت از پاتوژن ها در طول زندگی فرد پیشرفت نموده و توسعه پیدا می نماید. همانطور که در معرض بیماری ها قرار می گیریم یا واکسینه می شویم، کتابخانه ای از آنتی بادی های بیماری زای مختلف ایجاد می کنیم. این مصونیت گاهی اوقات به عنوان حافظه ایمونولوژیک شناخته می گردد زیرا سیستم ایمنی بدن ما دشمنان قبلی را به یاد می آورد.

مصونیت منفی

این نوع مصونیت از منبع دیگری وام گرفته شده است، اما به طور نامحدود دوام ندارد. به عنوان مثال، نوزاد قبل از تولد و در شیر مادر بعد از تولد، آنتی بادی را به وسیله جفت از مادر دریافت می نماید. این مصونیت منفعل، کودک را از ابتلا به برخی از عفونت ها در سال های اولیه زندگی محافظت می نماید.

ایمن سازی

در ایمن سازی سیستم ایمنی بدن آنتی ژن یا پاتوژن های ضعیف شده را به فرد معرفی می نماید به گونه ای که فرد بیمار نگردد اما هنوز آنتی بادی فراوری می نماید. از آنجا که بدن کپی آنتی بادی ها را ذخیره می نماید، در صورت بروز تهدید مجدد بیماری از بدن فرد محافظت می نماید.

اختلالات سیستم ایمنی

از آنجا که سیستم ایمنی بدن بسیار پیچیده است، روش های بالقوه زیادی وجود دارد که می تواند به اشتباه انجام گردد. انواع اختلال ایمنی در سه دسته قرار می گیرد:

نقص ایمنی

از زمان شیوع بیماری کرونا پزشکان مرتب در خصوص افراد دارای نقص سیستم ایمنی و شنماینده بودن آن ها در برابر کرونا هشدار داده اند. این موارد زمانی به وجود می آیند که یک یا چند قسمت از سیستم ایمنی بدن عملکردی ندارد. نقص سیستم ایمنی از چندین طریق ایجاد می گردد، از جمله سن، چاقی و نوشیدن الکل. در کشورهای فقیر و در حال توسعه، سوء تغذیه یک دلیل شایع نقص ایمنی است. برای مثال ایدز نمونه ای از نقص ایمنی اکتسابی است. در برخی موارد، نقص ایمنی را می توان به عنوان مثال در بیماری مزمن گرانولوماتوز که فاگوسیت ها به درستی کار نمی نمایند، هم به صورت ژنتیکی به ارث برد.

خود ایمنی

در شرایط خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به جای پاتوژن های خارجی یا سلول های معیوب، سلول های سالم را هدف قرار می دهد. در این سناریو، سیستم ایمنی بدن نمی تواند سلول های خودی را از غیر خودی تشخیص دهد. بیماری های خود ایمنی شامل بیماری سلیاک، دیابت نوع 1، آرتریت روماتوئید و بیماری گریوز است.

حساسیت سیستم ایمنی بدن

با افزایش حساسیت، سیستم ایمنی بدن به طریقی واکنش نشان می دهد که به بافت سالم آسیب می رساند. یک مثال شوک آنافیلاکتیکی است که بدن در آن صورت به یک حساسیت زا پاسخ می دهد که می تواند زندگی فرد را تهدید کند.

حالا که با سازوکار سیستم ایمنی بدن آشنا شدید برای اینکه واکنش سیستم ایمنی بدن را در برابر ویروس کرونا به قوی ترین حالت ممکن برسانید و بدانید برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه بخورید و چه چیزهایی سیستم ایمنی بدن را بالا می برند اینجا را بخوانید.

سفرهای ادلیا: سفرهای ادلیا: ارزانترین تورهای مسافرتی اروپایی، آسیایی و کانادا