اختلاف در حزب عدالت و توسعه ترکیه، حزبی که فرزندان خود را می بلعد - پرسینا بلاگ

این مطلب در شرایطی به نقل از یک مقام ارشد دولت ترکیه بیان شده که به تازگی علی باباجان معاون سابق نخست وزیر ترکیه کناره گیری خود را از عدالت و توسعه اعلام و به اختلافات عمیق در حزب اشاره نمود و از تشکیل حزبی جدید اطلاع داد.

روشن است که سطح اختلافات در رهبری حزب عدالت و توسعه آن اندازه گسترش یافته که قابل پنهان کردن نیست و همین امر نوید بروز تحولات مهمی را در آینده این حزب و کشور ترکیه می دهد.

روند جدایی ها در حزب حاکم از زمانی که داوداوغلو سمت نخست وزیری را به دلیل اختلاف با رجب طیب اردوغان ترک کرد شروع شد. اینکه علی باباجان به همراه عبدالله گل در پی راه اندازی حزبی جدید بوده و توان تبدیل شدن به رقیبی جدی برای اردوغان را دارند می تواند بسیاری از فاکتورهای سیاست های داخلی و خارجی ترکیه را تحت تأثیر قرار دهد.

در ادامه کوشش خواهیم کرد ریشه این اختلاف ها را در دو محور سیاست داخلی و خارجی ترکیه آنالیز کنیم.

ناکامی در سیاست داخلی

در حوزه سیاست داخلی می توان به اختلاف دو طیف حزب در شیوه اداره کشور به ویژه مدیریت امور مالی ترکیه اشاره نمود. در واقع کاهش رشد مالی، افزایش تورم و پایین آمدن ارزش واحد پول ملی ترکیه در یک سال اخیر بسیاری از نخبگان سیاسی و مالی این کشور را نسبت به آینده نگران نموده است.

پیامد کاهش کارآمدی و محبوبیت آک پارتی به روشنی در نتایج انتخابات شهرداری ها قابل مشاهده است. آنجا که نه تنها حزب پیروز به کسب کرسی شهرداری شهرهای مهم نشد بلکه حزب جمهوری خلق توانست اداره شهرداری یازده شهر ترکیه از جمله آنکارا و استانبول را هم به دست بیاورد. به ویژه از دست دادن شهرداری استانبول پس از سال ها ضربه نمادین مهمی برای رهبران عدالت و توسعه به شمار می آید.

احزاب اپوزیسیون توانستند به خوبی روی نقاط ضعف عدالت و توسعه و شکاف های ناشی از نارضایتی مردم این شهرها از عملکرد شهرداری ها تمرکز نموده و از آنها در راستای افزایش آرای خود بهره برداری نمایند. پس لرزه های این شکست سنگین در افزایش اختلافات درونی مقامات بلندپایه آک پارتی و گسترش جدایی عناصر مهم این حزب و افزایش انسجام نیروها و احزاب رقیب نمود یافته است.

ناکامی و تنش در سیاست خارجی

سیاست خارجی امروز ترکیه بیش از هر زمان دیگری به افزایش روابط با روسیه میل نموده است. این گسترش روابط با شرق برای کشوری که دومین ارتش بزرگ ناتو را داراست و همیشه در سپهر نظامی و امنیتی دنیا غرب تعریف شده و صندلیی حساس داشته شگفت انگیز به نظر می رسد.

ناامیدی از همراهی و یاری آمریکا پیرامون نگرانی های عمیق ترکیه نسبت به آینده مناطق کردنشین سوریه و شکست سیاست های آنکارا در این کشور، پیروزی های بزرگ ارتش سوریه در برابر گروه هایی که ترکیه پشتیبان اصلی آنهاست و دست بالای روسیه در تحولات سوریه، عواملی هستند که این روزها بیش از پیش سبب نزدیکی آنکارا به مسکو شده اند.

خرید سامانه پدافند هوایی اس 400 از روسیه و در پی آن توقف آموزش خلبان های نیروی هوایی ترکیه در آمریکا و خودداری واشنگتن از تحویل هواپیماهای اف 35 به این کشور بر دامنه اختلافات ترکیه و ایالات متحده افزوده است. اینها علاوه بر مشکلاتی است که از زمان کودتای ناکام علیه دولت ترکیه و ماجرای عدم استرداد فتح الله گولن میان دو کشور پدید آمده است.

هر چقدر که اردوغان از آمریکا فاصله گرفته و به روسیه نزدیک گردد احتمال استقبال واشنگتن از بر سر کار آمدن رقبای رئیس جمهور ترکیه و تغییر معادلات سیاسی و نظامی این کشور بیشتر می گردد. کیست که نداند اگر نبود پشتیبانی های سیاسی و مالی ایالات متحده شاید هیچ گاه اردوغان و یارانش توان رسیدن به صندلی کنونی خود را پیدا نمی کردند.

نتیجه گیری

ترکیه این روزها در شرایط حساسی واقع شده است. وضعیت در سوریه کاملاً برخلاف خواسته های اردوغان پیش می رود، روابط با هم پیمان راهبردی ترکیه یعنی آمریکا در وضعیت خوبی نیست و شرایط و آمارهای مالی هم چشم انداز چندان روشنی ارائه نمی نمایند. نابسامانی اوضاع مالی کاهش سطح رفاه شهروندان را به دنبال دارد و این امر در کنار اقتدارگرایی اردوغان راه را برای حضور نیرویی تازه نفس در عرصه سیاست ترکیه هموار نموده است.

تشکیل حزبی جدید با حضور بنیانگذاران و بزرگان رانده شده از عدالت و توسعه نقطه عطف بسیار مهمی در تاریخ دو دهه اخیر ترکیه خواهد بود. نقطه عطفی که نه تنها می تواند چالشی بزرگ بر سر راه آک پارتی در انتخابات های پیش رو قرار دهد بلکه شاید پتانسیل بازگرداندن نظام پارلمانی را هم داشته باشد.

تنها برندگان تغییر نظام پارلمانی به ریاستی اردوغان و حزب حرکت ملی بودند. همه پرسی تغییر قانون اساسی با رای شنماینده ای به تایید مردم رسید و ممکن است افراد تاثیرگذاری مانند عبدالله گل، احمد داوداوغلو، علی باباجان و دیگر سیاستمداران جدا شده از آک پارتی با تشکیل حزبی جدید و در ائتلافی با حزب جمهوری خواه خلق و دیگر مخالفان اردوغان بتوانند شرایط کشور را به پیش از همه پرسی سال 2017 برگردانند.

به هر روی باید منتظر ماند و دید که آیا دوستان دیروز اردوغان اراده و توان تبدیل شدن به رقیبان امروز وی را خواهند داشت یا همچنان ترجیح می دهند برای پرهیز از شکست حزبی که خود بنیانش گذاشتند سکوت پیشه نمایند.

پریها: پریها | مجله گردشگری، تور لحظه آخری، تور ارزان قیمت، سفرنامه گردشگری

آریا بلاگ: آریا بلاگ، آخرین اخبار و رویدادهای ایران و جهان