راهنمای حمل و نقل عمومی در باکو، جمهوری آذربایجان - پرسینا بلاگ

برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.

باکو، پایتخت مدرن و زیبای آذربایجان، دارای یک سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد، مقرون‌به‌صرفه و متنوع است که گشت‌وگذار در این شهر ساحلی را برای گردشگران و ساکنان آسان می‌کند . این راهنما به شما کمک می‌کند تا با گزینه‌های مختلف حمل و نقل، کارت‌های پرداخت، اپلیکیشن‌های کاربردی، نکات دسترسی‌پذیری و آداب و رسوم محلی آشنا شوید و سفری راحت و بی‌دغدغه را تجربه کنید.

کارت هوشمند حمل و نقل: باکو کارت (BakıKart)

پیش از هر چیز، برای استفاده از مترو و اتوبوس‌های مدرن باکو، شما به "باکو کارت" نیاز دارید . این کارت که یک سیستم بلیت الکترونیک هوشمند است، کلید اصلی شما برای جابجایی آسان و ارزان در شهر است .

• انواع باکو کارت:

  • کارت پلاستیکی (قابل شارژ): این کارت با هزینه اولیه 2 منات آذربایجان (AZN) قابل خریداری است و می‌توانید آن را به دفعات شارژ کنید . این گزینه برای اقامت‌های طولانی‌تر ایده‌آل است.
  • کارت کاغذی (محدود): این کارت برای استفاده‌های محدود (حداکثر 4 بار) طراحی شده، قابلیت شارژ مجدد ندارد و پس از اولین استفاده تا 45 روز اعتبار دارد . این گزینه برای سفرهای بسیار کوتاه مناسب است.

• محل تهیه و شارژ:شما می‌توانید باکو کارت را از دستگاه‌های فروش خودکار (ترمینال‌ها) که در تمامی ایستگاه‌های مترو، ایستگاه‌های اتوبوس اصلی و همچنین در فرودگاه بین‌المللی حیدر علی‌اف قرار دارند، تهیه و شارژ کنید . این دستگاه‌ها از زبان انگلیسی نیز پشتیبانی می‌کنند و کار با آن‌ها بسیار ساده است.

• سیاست استفاده از کارت:

  • استفاده چندنفره: یک باکو کارت می‌تواند توسط چند نفر به صورت همزمان استفاده شود . برای این کار کافی است به ازای هر نفر، یک بار کارت را روی دستگاه کارت‌خوان در ورودی مترو یا اتوبوس بزنید .
  • عدم وجود بلیط انتقال (Transfer): سیستم حمل و نقل باکو بر اساس هر بار ورود (Pay-per-Ride) عمل می‌کند . در حال حاضر، سیاست مشخصی برای بلیط انتقال وجود ندارد که بر اساس آن، سفر دوم با مترو یا اتوبوس در یک بازه زمانی مشخص، رایگان یا با تخفیف باشد . برای هر بار سوار شدن، یک کرایه کامل از کارت شما کسر می‌گردد.

• اپلیکیشن موبایل BakıKart:با نصب این اپلیکیشن رسمی، می‌توانید کارت پلاستیکی خود را شارژ کرده یا با ایجاد یک کیف پول الکترونیکی، از طریق کدهای QR هزینه سفر را بدون نیاز به کارت فیزیکی پرداخت کنید .

مترو: سریع، کارآمد و یک جاذبه توریستی

متروی باکو روشی سریع، تمیز و بسیار ارزان برای دسترسی به نقاط مختلف شهر است . این سیستم که از دوران شوروی به یادگار مانده، به خاطر معماری باشکوه ایستگاه‌هایش شهرت دارد .

• خطوط و ایستگاه‌ها: متروی باکو دارای 3 خط فعال (قرمز، سبز و بنفش) و 27 ایستگاه است. ایستگاه‌های کلیدی برای گردشگران شامل ایچری‌شهر (İçərişəhər) برای دسترسی به شهر قدیم، ساحل (Sahil) نزدیک به بلوار باکو و 28 مِی (28 May) به عنوان قطب اصلی حمل و نقل است.

• ساعات کاری و هزینه:

  • مترو همه روزه از ساعت 6:00 صبح تا 12:00 شب فعال است.
  • هزینه هر سفر با مترو، صرف‌نظر از مسافت، مبلغ ثابت 0.40 منات است که از طریق باکو کارت پرداخت می‌شود .

• ایستگاه‌های مترو به عنوان جاذبه‌های توریستی:بسیاری از ایستگاه‌ها خود یک اثر هنری محسوب می‌شوند :

  • نظامی گنجوی (Nizami Gəncəvi): زیباترین ایستگاه مترو با موزاییک‌کاری‌های خیره‌کننده از آثار نظامی گنجوی، شاعر بزرگ پارسی‌گو .
  • ایچری‌شهر (İçərişəhər): دارای ورودی هرمی شکل شیشه‌ای و طراحی مدرن .
  • شاه اسماعیل خطایی (Xətai): مزین به نقاشی‌های دیواری با موضوع شاه اسماعیل ختایی .
  • نفتچیلر (Neftçilər): دارای موزاییک‌هایی با تم کارگران صنعت نفت .
  • اولدوز (Ulduz): با سقف خاص و طراحی آینده‌نگرانه .

نکته مهم: به دلایل امنیتی، عکاسی و فیلم‌برداری در داخل ایستگاه‌ها و قطارهای مترو ممنوع است .

اتوبوس: شبکه‌ای ترکیبی از مدرن و سنتی

شبکه اتوبوسرانی باکو شامل اتوبوس‌های مدرن با پرداخت الکترونیکی و اتوبوس‌های قدیمی‌تر با پرداخت نقدی می‌شود .

1. اتوبوس‌های مدرن BakuBus (قرمز رنگ)

این اتوبوس‌ها بخش مدرن ناوگان حمل و نقل شهر هستند .

• ویژگی‌ها: مجهز به تهویه مطبوع، رمپ برای افراد کم‌توان و نمایشگر دیجیتال مقصد .
• روش پرداخت: پرداخت کرایه فقط و فقط از طریق باکو کارت امکان‌پذیر است .
• مسیرها: عمدتاً در مسیرهای اصلی و پرتردد شهری فعالیت می‌کنند .

2. سایر اتوبوس‌ها (بنفش، خصوصی و قدیمی‌تر)

این اتوبوس‌ها مسیرهای حومه‌ای و خطوطی را که توسط BakuBus پوشش داده نمی‌شوند، سرویس‌دهی می‌کنند .

• ویژگی‌ها: این اتوبوس‌ها معمولاً امکانات کمتری دارند .
• روش پرداخت: پرداخت کرایه فقط به صورت نقدی (معمولاً 0.30 منات) و مستقیماً به راننده هنگام پیاده شدن انجام می‌شود . توصیه می‌شود پول خرد به همراه داشته باشید .
• نحوه اعلام توقف: در این اتوبوس‌ها برای پیاده شدن باید به راننده اطلاع دهید. می‌توانید با صدای بلند بگویید "ساخلا" (Saxla) به معنی "نگه دار" یا با سکه به پنجره ضربه بزنید .

حمل و نقل از فرودگاه حیدر علی‌اف به مرکز شهر

• اتوبوس اکسپرس فرودگاه (Aero Express - خط H1): بهترین و اقتصادی‌ترین راه است .

  • مسیر: از فرودگاه به ایستگاه مترو کوروغلو (Koroğlu) و سپس ایستگاه 28 مِی (مرکز شهر) .
  • هزینه و پرداخت: هزینه حدود 1.50 منات است و پرداخت فقط با باکو کارت امکان‌پذیر است که می‌توانید از دستگاه‌های داخل فرودگاه تهیه کنید .
  • زمان‌بندی: این خط به صورت 24 ساعته فعال است. اتوبوس‌ها در طول روز هر 20 تا 30 دقیقه و در طول شب هر 45 تا 60 دقیقه یک‌بار حرکت می‌کنند .
  • مدت زمان سفر: این مسیر بسته به ترافیک، حدود 30 دقیقه طول می‌کشد .
  • فضای حمل چمدان: اتوبوس‌های مدرن این خط به فضای مشخص و جادار برای حمل چمدان‌های بزرگ مجهز هستند .

• تاکسی و تاکسی‌های اینترنتی:

  • استفاده از اپلیکیشن‌هایی مانند Bolt، Uber و Yango گزینه‌ای راحت‌تر و اغلب ارزان‌تر است . هزینه سفر از فرودگاه تا مرکز شهر با این اپ‌ها بین 11 تا 25 منات است، در حالی که تاکسی‌های عادی ممکن است تا 35 منات هزینه داشته باشند .

تاکسی: رسمی، غیرآنلاین و اینترنتی

در باکو گزینه‌های مختلفی برای تاکسی وجود دارد که از نظر هزینه و نحوه محاسبه کرایه تفاوت‌های چشمگیری دارند.

• تاکسی‌های رسمی (بنفش "لندنی"): این تاکسی‌ها که به "بادمجان" نیز شهرت دارند، ناوگان رسمی دولتی هستند و باید به تاکسی‌متر مجهز باشند . هزینه ورودی آن‌ها بین 1.5 تا 5 منات و کرایه یک مسیر معمول شهری بین 5 تا 7 منات است .
• سایر تاکسی‌های غیرآنلاین: بسیاری از تاکسی‌های شخصی فاقد تاکسی‌متر هستند. در این موارد، مذاکره و توافق بر سر قیمت پیش از شروع سفر کاملاً ضروری است تا از پرداخت هزینه‌های گزاف جلوگیری شود .
• تاکسی‌های اینترنتی (Bolt, Uber, Yango): این اپلیکیشن‌ها در باکو بسیار محبوب، فعال و به طور قابل توجهی ارزان‌تر از تاکسی‌های خیابانی هستند . هزینه یک سفر کوتاه درون‌شهری معمولاً بین 2 تا 6 منات است . مزیت اصلی آن‌ها، نمایش قیمت نهایی پیش از تأیید سفر است که شفافیت بالایی را فراهم می‌کند .

نکات ایمنی برای جلوگیری از پرداخت هزینه گزاف

• اولویت با اپلیکیشن‌ها: برای اطمینان از قیمت منصفانه، استفاده از اپلیکیشن‌هایی مانند Bolt و Uber بهترین گزینه است .
• توافق قبل از حرکت: در صورت استفاده از تاکسی‌های غیرآنلاین، حتماً قبل از سوار شدن، کرایه را با راننده نهایی کنید .
• درخواست تاکسی‌متر: از راننده تاکسی رسمی بخواهید تاکسی‌متر را روشن کند .
• هوشیاری در فرودگاه: مراقب رانندگانی باشید که در فرودگاه خود را به عنوان راننده Uber یا Bolt معرفی می‌کنند، در حالی که شما از طریق اپلیکیشن درخواستی ثبت نکرده‌اید .

دسترسی‌پذیری برای افراد با محدودیت حرکتی

میزان دسترسی‌پذیری حمل و نقل عمومی باکو برای افراد دارای معلولیت، سالمندان و والدین با کالسکه کودک، بسته به نوع وسیله نقلیه، متفاوت است.

• مترو: ایستگاه‌های متروی باکو، چه قدیمی و چه جدید، برای افراد با محدودیت حرکتی مناسب نیستند. دسترسی به سکوها تنها از طریق پله‌های برقی طولانی امکان‌پذیر است و آسانسوری در ایستگاه‌ها تعبیه نشده است . این موضوع چالشی جدی برای کاربران ویلچر و افرادی که کالسکه حمل می‌کنند، محسوب می‌شود .
• اتوبوس‌ها: اتوبوس‌های قرمز رنگ شرکت "BakuBus" وضعیت بهتری دارند و عمدتاً برای ویلچر قابل دسترس توصیف شده‌اند . با این حال، این دسترسی در تمام نقاط شهر، به ویژه مناطق حومه، یکسان نیست . اتوبوس اکسپرس فرودگاه (خط H1) نیز برای کاربران ویلچر مناسب‌سازی نشده است .
• گزینه جایگزین: تاکسی‌های رسمی بنفش "لندنی" دارای رمپ برای ویلچر هستند و گزینه‌ی مناسبی برای حمل و نقل افراد معلول به شمار می‌روند . فرودگاه حیدر علی‌اف نیز کاملاً قابل دسترس است، اما این امکانات به خود فرودگاه محدود می‌شود .

سایر وسایل حمل و نقل

فونیکولار باکو (Baku Funicular)

این قطار کابلی روشی جذاب برای رسیدن به بام باکو (Highland Park) و تماشای مناظر بی‌نظیر شهر است .

• مکان: ایستگاه پایینی در خیابان نفتچیلار، نزدیک موزه فرش آذربایجان و ایستگاه بالایی در پارک آپلند قرار دارد .
• ساعات کاری: از سه‌شنبه تا یکشنبه از 10:00 تا 20:00 فعال است و بین ساعت 13 تا 14 برای استراحت متوقف می‌شود . روزهای دوشنبه تعطیل است .
• هزینه: هزینه بلیت برای هر مسیر 1 منات است و پرداخت فقط به صورت نقدی انجام می‌شود .
• زمان سفر: کل مسیر حدود 3 تا 4 دقیقه طول می‌کشد و واگن‌ها هر 10 تا 15 دقیقه یک‌بار حرکت می‌کنند .

اتوبوس‌های توریستی (Hop-On-Hop-Off)

این اتوبوس‌های دو طبقه قرمز رنگ ("Baku City Tour") گزینه‌ای عالی برای گشت‌وگذار انعطاف‌پذیر در میان جاذبه‌های اصلی شهر هستند .

• مسیر و توقفگاه‌ها: مسیر حدود 1.5 ساعته دارای 15 توقفگاه کلیدی از جمله مرکز حیدر علی‌اف، شهر قدیم و برج‌های شعله است . نقطه شروع اصلی، میدان آزادلیق است .
• هزینه و خرید بلیت: بلیت 24 ساعته برای بزرگسالان 30 منات است و می‌توان آن را از داخل اتوبوس یا به صورت آنلاین تهیه کرد .
• امکانات: این سرویس دارای راهنمای صوتی به 8 زبان، از جمله فارسی، است .

نکات کاربردی، اپلیکیشن‌ها و آداب و رسوم

• ساعات اوج شلوغی: صبح‌ها بین 8:00 تا 9:30 و عصرها بین 17:00 تا 20:00 تردد بسیار شلوغ است .
• اپلیکیشن‌های مسیریابی:
  • Google Maps: برای مسیریابی عمومی در دسترس است اما ممکن است همیشه دقیق نباشد .
  • 2GIS: به عنوان یک جایگزین بسیار معتبر و دقیق، به ویژه برای یافتن مسیرهای اتوبوس، به شدت توصیه می‌شود .
• آداب و رسوم و امنیت:
  • اولویت نشستن: مرسوم است که جای خود را به افراد مسن، زنان و کودکان بدهید .
  • امنیت: باکو شهری امن با آمار جرم و جنایت پایین است . با این حال، در ساعات شلوغی مراقب وسایل شخصی خود باشید . هنگام ورود به ایستگاه‌های مترو، کیف شما بازرسی می‌شود .

خلاصه

سیستم حمل و نقل عمومی باکو مدرن و بسیار مقرون‌به‌صرفه است . برای استفاده از مترو و اتوبوس‌های مدرن قرمز رنگ (BakuBus)، تهیه باکو کارت ضروری است . این سیستم سیاست بلیط انتقال ندارد و هر سفر هزینه جداگانه دارد . یک کارت می‌تواند برای چند نفر استفاده شود . اتوبوس‌های قدیمی‌تر کرایه را فقط نقدی دریافت می‌کنند .

برای رفت‌وآمد از فرودگاه، اتوبوس Aero Express (خط H1) با زمان سفر حدود 30 دقیقه و فضای مخصوص چمدان، اقتصادی‌ترین گزینه است . تاکسی‌های اینترنتی مانند Bolt و Uber به طور قابل توجهی ارزان‌تر از تاکسی‌های خیابانی هستند و برای جلوگیری از پرداخت هزینه گزاف، استفاده از آن‌ها به شدت توصیه می‌شود .

نکته بسیار مهم، عدم دسترسی‌پذیری مترو برای افراد با محدودیت حرکتی (کاربران ویلچر و کالسکه) به دلیل نبود آسانسور است . در این موارد، اتوبوس‌های مدرن BakuBus و تاکسی‌های رسمی بنفش (که رمپ ویلچر دارند) گزینه‌های بهتری هستند . برای مسیریابی، اپلیکیشن 2GIS دقیق‌ترین گزینه است . در نهایت، بازدید از ایستگاه‌های متروی هنری مانند نظامی گنجوی و استفاده از فونیکولار (با پرداخت نقدی) تجربه‌های منحصر به فردی در سفر به باکو خواهند بود .