قصه های مجید؛ کارنامه هنری پربار استاد مجید انتظامی - پرسینا بلاگ

با این حال به نظر می رسد استثنائات این قاعده، برای دوستداران سینما و حتی اهل موسیقی فیلم، جذاب تر و هیجان انگیزتر باشد و موسیقی های فیلم بسیاری را به یاد می آوریم که خارج از جهانی فیلم و فارغ از جهان قصه و کاراکتر های اثر سینمایی به حیات خود ادامه دادند و ضمن پیوندی تماتیک با فیلم، هویتی یگانه و مستقل هم پیدا کردند. کاری که هنری منچینی برای انیمیشن پلنگ صورتی انجام داد، به قدری استقلال یافته که سال هاست به عنوان قطعه ای جذاب و شنیدنی، راه خود را می رود و حتی خیلی از مردم بدون تخصص در موسیقی می توانند با دهان هم، آن را بنوازند! موسیقی انیو موریکونه برای خوب بد زشت یا آهنگسازی نینو روتا برای پدرخوانده هم از این دست هستند و لایت موتیف و تم یادآوری شاخص و تعیین و گوشنوازی دارند که در یاد و خاطره عشق فیلم ها و اهل موسیقی باقی است و جای محکمی در نوستالژی بازی آن ها دارد.

مجید انتظامی هم با وجود پایبندی به قاعده موسیقایی فیلم و آهنگسازی منطبق با اثر سینمایی، به قدری تم یادآور های تاثیرگذار و دلنشینی در کارهایش دارد که برخی موسیقی های فیلم هایش، هویتی مستقل هم پیدا کرده اند؛ آثاری که هم در هماهنگی کامل با فیلم و شخصیت های قصه قرار گرفته است و مخاطب بعدا با شنیدن آنها، بلافاصله یاد آن فیلم ها می افتد و هم فارغ از جهان فیلم، قابلیت شنیدن و لذت بردن دارند. انتظامی در بهترین آثار خود، کاری می کند که آن برچسب فقدان فرمی منسجم که بر پیشانی موسیقی فیلم وجود دارد، رنگ ببازد و مخاطبی که این موسیقی فیلم ها را به طور جداگانه هم می شنود، حظ شنیداری ببرد و حتی اگر قصه فیلمی که این موسیقی برای آن ساخته شده را هم نداند، می تواند با شنیدن این قطعات، داستانی را با آغاز، میانه و خاتمه، تخیل و در ذهن تداعی کند.

موسیقی بایسیکل ران همان قدر که موقع تماشای فیلم، ما را همراه رنجِ نسیم، پناهجوی افغان می کند، به طور جداگانه و در بازشنیدن های دیگر هم، جذاب است و به سبب تم برجسته و ترکیب سازهایش، می تواند مستقلا هم روی پای خود بایستد و روایتی دیگر از رکابزنی همیشگی ملت رنج کشیده افغانستان در گذر تاریخی پرحادثه باشد.

بزرگی کار انتظامی در روز واقعه به قدری است که انگار جهانِ عبدا... نصرانی بدون آن چیزی کم دارد و موسیقی، جلوه باشکوه تری به متن بهرام بیضایی می دهد، اما درعین حال عظمت این موسیقی، هویتی مستقل هم به آن بخشیده است و فارغ از قصه فیلم، می تواند موجب همذات پنداری و تداعی ذهنی افراد دیگری باشد که در خیالی اندوهناک، عزمِ هر صحرای ترک خورده را می کنند، برای پاسخگویی به ندایی یاری طلب، اما همه عمر دیر می رسند.

این حکایت موسیقی های از کرخه تا راین، آژانس شیشه ای، ناصرالدین شاه آکتور سینما و بوی پیراهن یوسف هم هست و شنیدن آن ها به دلیل لایت موتیف و تم یادآور برجسته، شنیدنی و تاثیرگذار است و ضمن یادآوری بلافاصله شخصیت هایی، چون سعید، حاج کاظم و عباس، میرزا ابراهیم خان عکاسباشی و دایی غفور و تداعی جهان آن فیلم ها، قصه های مستقلی هم از آن ها دریافت می شود که گواه هزارباره ای است بر استادی مجید انتظامی.

آرام تر از دریا

در میانه های یک فیلم ملودرام اشک برانگیز در ابتدای دهه 70 صدای موسیقی مجید انتظامی یکباره تمام جهانی موسیقی آن سال ها را فتح می کند. یک ملودی آرام که با سوت نواخته شده است و در بستر یک موسیقی ارکسترال خیلی خوب نشسته است

مجید انتظامی آهنگساز با موسیقی متن فیلم از کرخه تا راین همچون یک چهره شناخته شده در جهانی بی رسانه دهه 70 گل می کند. البته که این آلبوم هم برخلاف دیگر موسیقی متن فیلم های آن سال از سینما بیرون می زند و خیلی زود میان عامه مردم شنیده می شود، رادیو و تلویزیون هم در زمانه انحصار رسانه ای شان نقش به سزایی در شنیده شدن این موسیقی دارند. هر چند این تجربه های اولیه انتظامی نیست و پشت این اثر 20 سال فعالیت موسیقایی نهفته است.

مجید انتظامی، اما خیلی زود از زیر سایه پدر بیرون آمده و در همان اوایل انقلاب که اولین تجربه سینمایی اش را با فیلم سفر سنگ امتحان می کند کمتر کسی می داند او فرزند آقای بازیگر سینمای ایران است. هر چند از کرخه تا راین خوب شنیده شد و به نوعی به امضای هنری او تبدیل شد، اما به باور بسیاری هنوز هم که هنوز است موسیقی او برای فیلم بایسیکل ران از ماندگارترین آثار موسیقی فیلم بعد از انقلاب است. استفاده درست از سازبندی، ریتم هیجانی و البته حماسی اش در سکانس به یادماندنی فیلم که قهرمان باید روی دوچرخه باشد و رکاب بزند و خوابش نبرد، همه و همه این سکانس را به یکی از ماندگارترین سکانس های سینمای ایران تبدیل کرده است، سکانسی که اغراق نیست بگوییم بدون موسیقی مجید انتظامی چیزی برای ماندگار شدن نداشت.

اولین سیمرغ جشنواره فیلم فجر هم در کارنامه کاری او به واسطه همین فیلم است. هر چند او بعد ها بار ها و بار ها نامزد شد و توانست سیمرغ جشنواره فیلم فجر را به خانه ببرد. محدوده فعالیت موسیقایی او هم محدود به سینمای آن سال ها نبود، در روزگار رونق تلویزیون در ایران هم رد ماندگار او در آثار تلویزیونی را می شود شنید، مهم ترین و

به یادماندنی ترینش موسیقی متن سریال گرگ ها ست. سریالی ماندگار در کارنامه کاری داوود میرباقری و البته تلویزیون ایران. موسیقی متن سریال های دیگری هم وجود دارد که نام مجید انتظامی را با خود یدک می کشد، سریال هایی همچون مردان آنجلس، کلاه پهلوی و شیخ بهایی. اما در این حوزه سریال گرگ ها همچون موسیقی ماندگاری دارد.

برای نسل خاطره باز دهه 60 هم تیتراژ سریال بچه های کوه آلپ ماندگار است، اثری که تا سال های سال کسی گمان نمی کرد ساخته مجید انتظامی است هر چند همه با شنیدن آن تکنوازی سنتور در میانه های تیتراژ به رگه های شرقی موسیقی پی برده بودند.

هر چند همچنان مجید انتظامی را آهنگساز فیلم می دانند، اما گستره فعالیت موسیقی او فراتر مدیوم تصویر است، هر چند آثار بیرون از حوزه سینمایی او آنچنان که باید قدر ندید و خوب شنیده نشد. اما یک آلبوم مستقل در اواخر دهه 70 از او توانست توانایی های او را بیرون از حوزه سینما به رخ بکشاند.

آرام تر از دریا یک آلبوم موسیقی اینسترومنتال از او بود که در دوره شکوفایی موسیقی پاپ آن سال ها هم توانست خوب شنیده شود. آنچه تعیین است این که مجید انتظامی جست وجویش را در حوزه موسیقی از کودکی آغاز کرد و اگر کوله بار تجربه های 50 ساله اش را باز کنیم، رد جست وجو های بی وقفه اش را می بینیم که برای یافتن پاسخ پرسش های بزرگ، چه کرده و به کجا ها رفته است. موسیقی سرزمین ما، به تقلای 60 ساله انتظامی مدیون است و این آوا های اوست که زندگی 40 ساله پس از انقلاب ما را، شنیدنی تر کرده است.

پریها: پریها | مجله گردشگری، تور لحظه آخری، تور ارزان قیمت، سفرنامه گردشگری

آریا بلاگ: آریا بلاگ، آخرین اخبار و رویدادهای ایران و جهان