نحوه تشخیص و درمان پرکاری تیروئید - پرسینا بلاگ

خبرنگاران | سرویس سلامت - پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدیسم بیماری است که در آن غده تیروئید بیش از حد طبیعی هورمون فراوری می نماید. از آنجایی که هورمون ها بلافاصه وارد خون می شوند و مستقیما به بافت هدف خود می رسند، بروز هر گونه بیماری یا نارسایی می تواند تغییرات قابل توجهی در شکل ظاهری بدن بوجود آورد. در بیماری پرکاری تیروئید این علائم می تواند شامل برجستگی چشم ها، عرق کردن دست ها، ریزش مو، جدا شدن ناخن، کاهش وزن بی دلیل و افزایش فشار خون باشد. در ادامه با روش های برطرف علائم و درمان پرکاری تیروئید بهتر آشنا می شوید.

نحوه تشخیص پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید را می توان با استفاده از روش های زیر تشخیص داد:

• سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی: در معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال علائمی مانند لرزش دست، حرکات غیر ارادی، تغییرات حالت چشم و گرم و مرطوب شدن پوست خواهد بود. سرعت ضربان نبض نیز آنالیز می شود. در نهایت، پزشک اندازه و برآمدگی غده تیروئید را معاینه می نماید.
• آزمایش خون: در آزمایش خون، سطح تیروکسین و هورمون محرکه تیروئید (TSH) در بدن آنالیز می شوند. ازدیاد تیروکسین، کمبود تیروکسین و یا عدم وجود هورمون محرکه تیروئید، نشان دهنده پرکاری تیروئید یک فرد است. سطح هورمون محرکه تیروئید در بدن مهم است، زیرا این هورمون غده تیروئید را وادار به فراوری تیروکسین بیشتری می نماید. انجام این آزمایش ها به خصوص برای افراد سالخورده ای که علائم پرکاری تیروئید را از خود نشان نمی دهند، ضرورت دارد.

اگر جواب آزمایش خون مثبت باشد، پزشک برای تشخیص علت پرکاری تیروئید، یکی از آزمایش های زیر را تجویز خواهد نمود:

1. تست جذب ید رادیواکتیو

در این تست، مقدار کمی ید رادیواکتیو خوراکی برای بیمار تجویز می شود. پس از مصرف توسط بیمار، ید در غده تیروئید جمع می شود، زیرا تیروئید از ید برای فراوری هورمون استفاده می نماید. در مرحله بعد، بعد از 2، 6 یا 24 ساعت، میزان ید جذب شده در غده تیروئید اندازه گیری خواهد شد. میزان بالای ید نشان می دهد که غده تیروئید، بیش از حد طبیعی تیروکسین فراوری می نماید. به احتمال زیاد علت این امر، وجود بیماری گریوز یا پرکاری گره های تیروئیدی است. اگر به پرکاری تیروئید مبتلا شده باشید و میزان جذب ید پایین باشد، این بدین معنی است که تیروکسین ذخیره شده، وارد جریان خون می شود. بنابراین احتمالا به عارضه تیروئیدیت مبتلا شده اید. اگرچه تست جذب ید رادیواکتیو درد یا دشواری خاصی ندارد، اما تا حدودی در معرض تشعشع قرار خواهید گرفت.

2. اسکن تیروئید

در این روش، مواد رادیواکتیو به داخل آرنج یا دست تزریق می شود. سپس، بیمار بر روی تختی دراز می کشد، سر خود را عقب می دهد و با حفظ این شرایط، از غده تیروئید او تصویر برداری می شود. گاهی اوقات، اسکن تیروئید را به همراه تست جذب ید رادیواکتیو انجام می دهند.

درمان پرکاری تیروئید

روش های متعددی برای درمان پرکاری تیروئید وجود دارند. انتخاب بهترین روش درمان به سن، شرایط جسمانی، علت ایجاد پرکاری تیروئید و شدت بیماری بستگی دارد.

1. درمان با ید رادیواکتیو

مصرف ید رادیواکتیو در یک بازه زمانی سه تا شش ماهه، باعث کوچک شدن غده و کاهش علائم پرکاری تیروئید می شود. از آن جایی که این درمان تاثیر چشمگیری در کاهش فعالیت غده تیروئید دارد، برای برطرف کمبود تیروکسین به مصرف داروهای مرتبط احتیاجمند می شوید.

2. درمان با دارو های ضد تیروئید

مصرف دارو هایی مانند پروپیل تیوراسیل و کاربی مازول به تدریج باعث کاهش علائم و درمان پرکاری تیروئید می شوند. با استفاده از این روش درمان، علائم بیماری معمولا در عرض شش تا دوازده هفته بهبود پیدا می نمایند، اما مصرف این دارو ها تا یک سال یا حتی بیشتر نیز باید ادامه داشته باشد. با این روش، برخی از افراد به طور کامل درمان خواهند شد، اما این بیماری در افراد دیگر ممکن است دوباره عود کند. این دارو ها می توانند به کبد آسیب جدی برسانند و حتی باعث مرگ شوند. از آنجایی که پروپیل تیوراسیل بیشتر به کبد آسیب می رساند، تنها زمانی تجویز خواهد شد که بیمار به متی مازول حساسیت داشته باشد. درصد ناچیزی از بیماران نسبت به این دارو ها حساسیت نشان می دهند. عوارض این حساسیت شامل بثورات پوستی، کهیر، تب و درد مفصلی می شود. مصرف این دارو ها، با این که در درمان پرکاری تیروئید نقش مهمی دارند، اما احتمال بروز عفونت در بدن را افزایش می دهد.

3. بتابلوکرها

این دارو ها معمولا برای درمان فشار خون تجویز می شود. مصرف آن ها میزان تیروئید را کاهش نمی دهد، اما ضربان قلب را کاهش داده و از ابتلا به تپش قلب جلوگیری می نماید. عوارض جانبی مصرف بتابلوکرها شامل خستگی، سردرد، ناراحتی معده، یبوست، اسهال و سرگیجه می شود.

4. درمان پرکاری تیروئید با جراحی (تیروئیدکتومی)

اگر بیمار باردار باشد، یا به دارو های ضد تیروئید حساسیت نشان دهد و یا نخواهد از درمان ید رادیواکتیو استفاده کند، در این شرایط، پزشک تیروئیدکتومی یا خارج کردن تیروئید را پیشنهاد خواهد نمود. آسیب به تار های صوتی و غدد پاراتیروئید (این غدد به کنترل میزان کلسیم خون یاری می نمایند) یکی از مهم ترین عوارض این روش درمان است. علاوه بر این، بیمار برای تامین هورمون تیروئید مورد احتیاج بدن، باید تا زمانی که زنده است از قرص لووتیروکسین مصرف کند. اگر غدد پاراتیروئید نیز برداشته شوند، برای حفظ میزان کلسیم خون نیز باید دارو مصرف کنید.

درمان بیماری افتالموپاتی گریوز (بیماری چشمی تیروئیدی)

اگر بیماری گریوز بر روی چشم تاثیر بگذارد، علائم خفیف آن را می توان با روش های زیر کاهش داد:

• قرار ندریافت در معرض باد و نور چراغ
• استفاده از اشک مصنوعی و ژل های روان نماینده

اگر علائم بیماری شدید باشند، پزشک برای کاهش تورم چشم، درمان با کورتیکواستروئید هایی مانند پردنیزون را تجویز خواهد نمود. اما در برخی موارد، شاید به جراحی احتیاج باشد. این نوع جراحی به 2 صورت انجام می شود:

1. جراحی برطرف فشار مداری: در این روش، پزشک استخوان میان کاسه چشم و سینوس ها را بر می دارد. اگر عمل موفقیت آمیز باشد، بینایی بهبود پیدا می نماید و شرایط چشم به حالت اولیه بر می شود. البته دوبینی یکی از مهم ترین عوارض این نوع جراحی است.

2. جراحی عضلات چشم: گاهی اوقات، بافت زخمگاهی ناشی از بیماری چشمی تیروئیدی باعث می شود که یک یا چند عضله چشم، بیش از حد کوچک شوند. این امر، تراز چشم ها را مختل نموده و منجر به دوبینی می شود. با استفاده از این جراحی می توان دوبینی را برطرف و عضلات آسیب دیده را ترمیم کرد. برای رسیدن به بهترین نتیجه، گاهی به چندین عمل احتیاج خواهد بود.

برای تسکین علائم بیماری گریوز، توصیه های زیر می توانند به شما یاری نمایند:

• استفاده از کمپرس های سرد بر روی چشم ها
• استفاده از عینک آفتابی
• استفاده از قطره های چشمی
• بالا قرار دریافت سر نسبت به کل بدن در زمان خواب
• استفاده از کرم های مختلف برای تسکین تورم

تغییر شیوه زندگی و درمان پرکاری تیروئید

با آغاز درمان، علائم پرکاری تیروئید کاهش پیدا خواهند کرد. توصیه های زیر می توانند به شما یاری نمایند:

رژیم غذایی

اگر وزن زیادی را از دست داده اید، با مراجعه به متخصص تغذیه، می توانید کالری و پروتئین بیشتری را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. علاوه بر این، درمان پرکاری تیروئید، می تواند به اضافه وزن منجر شود. در این شرایط، باید با استفاده از یک رژیم مناسب، میزان مصرف کالری خود را کم کنید. افراد مبتلا به پرکاری تیروئید، باید میزان مناسبی سدیم و کلسیم دریافت نمایند.

مصرف به اندازه کلسیم و ویتامین D

از آنجایی که پرکاری تیروئید می تواند به پوکی استخوان منجر شود، مصرف روزانه کلسیم ضرورت دارد. میزان مناسب کلسیم برای افراد بالغ بین 19 تا 50 سال و آقایان 51 تا 70 سال، 1000 میلی گرم است. برای زنان 51 سال به بالا و مردان 71 سال به بالا، این مقدار 1200 میلی گرم خواهد بود. مصرف 600 واحد بین المللی ویتامین D برای افراد بالغ بین 19 تا 70 سال و مقدار 800 واحد برای افراد بالای 71 سال توصیه می شود.

برگرفته از: mayoclinic

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت