نکات اساسی که در مراقبت و تمیز کردن فرش باید بدانید
به گزارش پرسینا بلاگ، فرش یکی از مهم ترین وسایل در دکوراسیون منزل هر ایرانی است و سهم زیادی جلوه خانه دارد. به همین علت، اصول نگهداری و تمیز کردن فرش از موضوعاتی است که باید به آن توجه داشت تا کیفیت آن حفظ گردد. این نوشته هدایت برای حفظ و نگهداری فرش است که با رعایت نکات آن به طول عمر فرش خانه خود یاری می کنید. پس با ما همراه باشید.
روش جارو زدن صحیح فرش
برای نگهداری اصولی از فرش باید با روش صحیح جاروزدن و تمیز کردن فرش آشنا باشیم. جارو زدن صحیح فرش، مهم ترین قدم برای نگهداری از فرش است. فرش را به طور منظم و دقیق جارو بزنید، مخصوصاً قسمت هایی که پر رفت و آمد است. راه رفتن بر روی فرش های کثیف، به کثیفی و لکه ها اجازه می دهد تا به قسمت های پایین پرزها وارد شوند و از بین بردن آن ها سخت تر گردد و در نهایت بافت فرش آسیب می بیند.
جارو زدن مداوم این ذرات را قبل از این که مسئله ای به وجود بیاورد، از بین می برد. برای راستاهای پر رفت و آمد در هفته سه یا چهار بار و برای راستاهای کم رفت و آمد در هفته، دوبار جارو کردن توصیه می گردد.
استفاده از جاروهایی با برس های دوار، پیشنهاد خوبی است. چون پرزهای فرش را به هم می زند و ذرات گرد و غبار را راحت تر می زداید. البته دقت کنید که فرش هایی با ساختار پر پرز و متراکم ،مخصوصاً انواع پشمی آن ممکن است در برابر برس زدن حساس باشند. برای این نوع فرش ها استفاده از جاروی برقی و یا دستگاه هایی که برس قابل تنظیم دارند، پیشنهاد می گردد. جاروهایی که برس دارند را حتما قبل از استفاده، بر روی قسمتی که پرزها و بافت های زیاد و متراکمی دارد، امتحان کنید.
هنگام جارو زدن صحیح فرش گاهی راستا را عوض کنید، یعنی از جهات مختلف جارو بزنید تا پرز و بافت فرش حالت خود را از دست ندهد و از پرز پرز شدن جلوگیری کنید. حداقل سالی یک بار پشت فرش را به مدت 10 الی 15 دقیقه جاروبرقی بکشید و مجددا روی فرش را جارو کنید. هنگام نظافت فرش بهتر است پنجره ها باز باشد تا گرد و خاک ناشی از نظافت دوباره روی فرش ننشیند.
تمیز کردن فرش با روش های اصولی
- ابتدا فرش را در محلی شیب دار پهن کنید و سطح آن را کاملاً خیس کنید.
- محلول شامپوی فرش و آب ولرم را تهیه و با اسفنج کل سطح فرش را بشویید.
- سطح فرش را پس از اتمام شست وشوی آن با آب طوری بشویید که کل مایع شوینده از آن خارج گردد.
- فرش را پس از اتمام شست وشو با آب در محلی شی بدار با شیب تند، پهن یا از جایی آویزان نمایید.
- دقت کنید که فرش پس از پهن کردن یا آویزان نمودن، یکنواخت پهن شده و هیچ جایی از آن چروک نگردد.
- 6. جهت حمل ونقل فرش پس از شست وشو حتماً آن را به صورت رول شده حمل کنید و از تا زدن فرش خودداری کنید.
برترین شوینده برای فرش کدام است؟
برای تمیز کردن فرش برترین شوینده هایی مناسب هستند که دارای خاصیت نرم نمایندگی هستند و ph آن اسیدی و قلیایی نباشند و به صورت خنثی هستند. یکی از موادی که برای شست وشوی فرش ها خیلی استفاده می گردد، پودرهای لباسشویی هستند. باید توجه کرد که این پودرها برای لباس هستند و برای قالی، پودرها و محلول های خاصی وجود دارند.
از مضرات استفاده از پودر لباسشویی خشک کردن و زرد کردن ریشه های فرش است. مایع ظرفشویی و شامپو فرش انتخاب های خوبی هستند و در کل باید از ماده ملایم برای تمیز کردن فرش استفاده کرد. شستشوی فرش با مواد پاک نماینده دارای خاصیت اسیدی مانند: کلر هیدروسولفیت ها باعث کم دوامی و از بین رفتن تارهای فرش می گردد. برترین شوینده برای فرش صابون های کم اسید است.
شامپو فرش یکی از متداول ترین مواد شوینده است که امروزه در شست وشوی فرش از آن استفاده می گردد. اما استفاده مکرر از آن موجب کدر شدن فرش می گردد و در فرش باقی می ماند.
تمیز کردن فرش با وایتکس
بهتر است برای شستن فرش از وایتکس استفاده نگردد. شستن فرش با وایتکس باعث از بین رفتن تاروپود فرش به مرور زمان می گردد. هم چنین ممکن است رنگ فرش را به صورت کامل از بین ببرد و عمر فرش را کوتاه کند. پس شستن فرش با وایتکس در حالت کلی اشتباه است. اما اگر پس از امتحان کردن همه راه ها برای از بین بردن لکه نتیجه نگرفتید و ناچار به استفاده از وایتکس شدید، حتما موارد احتیاط را در نظر بگیرید.
- ابتدا باید توجه داشته باشید که هر آلودگی یا لکه ای برای از بین رفتن، روش مخصوص به خود را دارد. باید آلودگی را تا جای ممکن پاک کرد. ابتدا ذراتی که روی فرش وجود دارد را جارو کنید و اگر جسمی به فرش چسبیده آن را جدا کنید تا فرش تمیز گردد.
- با استفاده از موادشوینده سعی به پاک کردن لکه ها و آلودگی ها کنید. اگر در قسمت سفید رنگ فرش لکه ای باقی ماند و به هیچ شیوه ای از بین نرفت، از محلول بسیار رقیق وایتکس بهره ببرید.
- بر ای تمیز کردن فرش وقتی محلول بسیار رقیق وایتکس را آماده کردید، آن را در ظرف اسپری بریزید و محل مورد نظر را اسپری کنید. باز هم تاکید می گردد که بهتر است کل فرش اسپری گردد تا رنگ فرش در تمامی نقاط یک دست باشد.
- پس از اینکه فرش را اسپری کردید، به آن 30 دقیقه تا یک ساعت فرصت دهید تا اثر کند.
- بعد از گذشت این مدت، فرش را با آب فراوان شست وشو دهید تا وایتکس کاملا از فرش پاک گردد. پس از آن دوباره با شوینده فرش را بشویید تا فرش کاملا پاک گردد و لکه ها و آلودگی ها از بین برود.
از بین بردن زردی فرش پس از شست وشو
زردی فرش مسئله ای است که بعد از تمیز کردن فرش با شست وشو ممکن است ایجاد گردد. این مشکل بسیاری از افراد بعد از شستن فرش هایشان در خانه است و به دلیل ماندن کثیفی و آب چرک و آب زردهایی است که بعد از شست وشو از فرش خارج می گردد و پس از خشک شدن نشست نموده و بافت فرش را از بین می برد و امکان دارد ریشه های فرش را که انتهای فرش هستند را زرد کند.
فرشی که زرد می گردد را باید دوباره به طور اصولی شست، یعنی ابتدا باید فرش را گردگیری کنید، سپس با استفاده از شوینده های مناسب بشویید و آب گیری را کامل و اصولی انجام دهید.
روشی دیگر برای برطرف زردی فرش، استفاده از روش خانگی، محلول آب و جوش شیرین و سرکه است. 6 لیوان آب + 2 قاشق چای خوری نمک + 2 قاشق غذاخوری سرکه. این فرمول، ساده اما کارساز است. تکه پارچه ای تمیز و نرم را کاملا در محلول بزنید، فشار دهید تا آب آن خارج گردد و محکم دستمال بکشید. این روش با میکروب زدایی و اسیدی بودن باعث از بین بردن رنگ زرد فرش می گردد.
از بین بردن اثر سوختگی روی فرش
برای تمیز کردن فرش و از بین بردن زردی سوختگی آن که امکان دارد، بر اثر اتو یا سیگار ایجاد شده باشد، روش های خانگی موثری نیز وجود دارد. اول باید با اسکاچ نم دار روی محل سوختگی بکشید تا زردی آن کمی گرفته گردد. حتی می توانید با سمباده روی محل سوختگی بکشید و اگر پرزهای زیادی از آن سوخته است، آن ها را با قیچی بچینید.
در مرحله بعد یک پیاز بردارید و آن را نصف کنید و یک تا دو دقیقه روی محل سوختگی بکشید. مواظب باشید آب پیاز داخل الیاف نفوذ کند. حالا فرش خود را با یک دستمال خیس تمیز کنید. می توانید روی آب پیاز نمک بریزید تا رنگ زرد را سریع از بین ببرد. نکته اصلی این است که محل لکه باید هرچه زودتر از بین برود. اگر مدت زمان طولانی از محل ایجاد لکه گذشته باشد، هیچ روشی موثر نیست.
برطرف بوی نم و نامطبوع فرش
برای برطرف بوی نم و نامطبوع فرش هم می توانیم از راه حلهای خانگی استفاده کنیم و برترین راه حل استفاده از موادطبیعی است که مؤثر و کم هزینه هستند. مثل جوش شیرین است که بوی بد ناشی از رطوبت را از بین بردن می برد. اسطوخودوس نیز رایحه ای خوش از خود به جای می گذارد. از گیاهانی چون صندل، رز، سدر و یاسمن نیز برای ایجاد رایحه ای خوش در فرش و برطرف بوی نامطبوع می توان استفاده کرد.
- برای برطرف بوی نامطبوع فرش باید روی قسمتی که بوی نامطبوع دارد به میزان احتیاج جوش شیرین بریزیم و سپس آن را با جارو یا فرچه مالش بدهیم. بعد از 24 ساعت که جوش شیرین روی فرش ماند، باید آن را به یاری جارودستی از سطح فرش جدا نموده و جاروبرقی بکشید. سپس سطح پاکسازی شده را با دستمال نم دار دستمال کنید. در مرحله آخر یک قاشق سرکه سفید را در لیوان آبی ریخته و هم می زنیم و محلول سرکه سفید را روی فرش می کشیم یا با اسپری آن را آب پاشی می کنیم و بعد از 15 دقیقه فرش را با اسفنج و شامپو می شوییم تا به صورت احتمالی، اثری از جوش شیرین و سرکه نماند.
- برای استفاده از اسطوخودوس باید گل های تازه اسطوخودوس را به میزان نصف پیمانه خرد کنید و در هاون بریزید و بعد از له کردن آن ها، به میزان یک پیمانه جوش شیرین به گل های اسطوخودوس اضافه کنید و آن ها را به خوبی مخلوط کنید. این محلول را روی بخش های بدبوی فرش بذارید و اجازه دهید که 60-30 دقیقه روی فرش باقی بماند. بعد آن را با جاروبرقی از روی فرش پاکسازی کنید.
- از روغن ضروری نیز برای برطرف بوی نامطبوع فرش استفاده می گردد. اگر این روغن را با جوش شیرین مخلوط کنید، به راحتی بوی نامطبوع فرش را از بین می برید.
- استفاده از روغن اسانس روشی دیگر برای برطرف بوی نامطبوع فرش است که برای مقرون به صرفه تر تمام شدن، باید آن را با جوش شیرین یا دیگر خوشبونماینده ها ترکیب کرد.
- برای از بین بردن بوی ادرار بچه از روی فرش نیز می توانید از جوش شیرین یا آرد ذرت بهره ببرید.
- اگر حیوان خانگی شما اعم از سگ یا گربه روی فرش ادرار کرد، بدون فوت وقت یک پارچه یا حوله بردارید و روی محلی که ادرار شده است قرار دهید و با تمام توان فشار دهید. این اقدام سبب می گردد که تا حد زیادی ادرار حیوان خانگی جذب گردد. در مرحله دوم یک محلول با نسبت مساوی آب و سرکه درست کنید و روی محل ادرار بگذارید و بلافاصله پارچه یا حوله بر روی آن قرار دهید تا محلول خشک گردد.
برای تماشا آگهی های قالیشویی در خبرنگاران کلیک کنید
برق انداختن فرش بدون شستن
برای تمیز کردن فرش و براق کردن فرش الزاما نباید آن را شست. یکی از راه حلها برای برق انداختن فرش بدون شستن، استفاده از محلول های مثل شامپو فرش است. دقت کنید اگر استفاده از شامپو فرش با اصول خاص خودش انجام نگردد، قطعا آنچه انتظار می رود به دست نمی آید. این مرحله که مهمترین مرحله برق انداختن فرش بدون شستن است، با استفاده از یک مارک خوب شامپو فرش و میزان شامپو تخم مرغی انجام می گیرد.
ضروری است که برای تمیز کردن فرش میزانی آب، شامپو فرش و شامپو تخم مرغی را در ظرفی مخلوط نموده و سپس با استفاده از اسفنج تمیزی ، اقدام به کشیدن تمامی سطح فرش کنید. با توجه به اینکه قبل از این مرحله لکه های اساسی فرش گرفته شده است. در مرحله آخر باید از یک پارچه تمیز جهت خشک کردن و زدودن چرک و آلودگی فرش استفاده گردد تا نتیجه کار بهتر دیده گردد.
استفاده از نشاسته ذرت آخرین و البته اساسی ترین مرحله برای برق انداختن فرش بدون شستن است. پس از اینکه چند ساعتی از مرحله کشیدن شامپو فرش گذشت، میزان نسبتاً زیادی از نشاسته ذرت را با نمک مخلوط کنید و روی فرش بپاشید و بگذارید که حدود یک ساعت این مواد بر روی فرش شما باقی بماند. سپس با استفاده از جاروبرقی تمامی سطح فرش را جارو کنید.
تمیز کردن فرش از لکه گواش
- صابون رنده حل شده در آب سرد: این روش زمانی موثر خواهد بود که گواش هنوز خشک نشده باشد؛ بلافاصله بعد از ریختن گواش باید برای تمیزکردن آن از این روش بهره ببرید. توجه داشته باشید در صورتی که مدتی کوتاه از لکه ایجاد شده بر روی فرش گذشته باشد و گواش خشک شده باشد، به جای آب سرد باید از آب ولرم استفاده کرد.
- استون: برای تمیز کردن فرش با استون ایتدا باید میزانی از گواش موجود بر روی فرش با استفاده از پارچه مرطوب پاک گردد. در این مرحله کمی از غلظت لکه فرش کاسته خواهد شد و سطح رویی از بین خواهد رفت و می توانید برای مرحله بعد اقدام کنید. کمی از استون را بردارید و آن را به آرامی روی قسمت لک شده بکشید تا به تدریج از رنگ لکه کاسته گردد.
پاک کردن لکه چای و قهوه
بعد از اینکه فنجان قهوه و یا چای روی فرش و موکت ریخته شد، برای تمیز کردن فرش سریع دست به کار شوید. ابتدا یک دستمال نرم و خشک روی لکه قرار دهید، پارچه را کمی روی لکه فشار دهید تا تمام رطوبت را به خود جذب کند. تحت هیچ شرایطی دستمال را روی لکه نکشید. با این کار فقط به پخش شدن بیشتر لکه یاری نموده اید.
سپس یک حوله پنبه ای یا تکه ای اسفنج را با آب گرم، کمی نمناک کنید و چندین بار روی لکه فشار دهید. آب حلال لکه های قهوه و چای است. شاید باورکردنی نباشد، اما ماءالشعیر هم یک پاک نماینده قوی برای لکه های قهوه و چای از روی فرش و موکت است.
یکی دیگر از راه های تمیز کردن فرش از لکه قهوه و چای از روی فرش و موکت، استفاده از محلول ترکیبی سرکه سفید، مایع ظرفشویی و آب ولرم است. 5 قاشق غذاخوری سرکه سفید را با یک قاشق مایع ظرفشویی و نصف لیوان آن ولرم مخلوط کنید و دستمال را به این محلول آغشته نموده و روی لکه بکشید. در نهایت هم با پارچه ای خشک، محل لکه را خشک کنید.
گاهی لکه قهوه و چای، خشک و قدیمی شده و به راحتی پاک نمی گردد. برای تمیز کردن این لکه ها، ابتدا کمی آب روی لکه اسپری کنید و دستمالی روی آن فشار دهید. سپس براساس ابعاد لکه، کمی سرکه را با پودر ذرت مخلوط کنید و ترکیب به دست آمده را روی محل لکه بریزید.
روش های جلوگیری از بیدخوردگی فرش
برای حفظ و نگهداری مناسب فرش درزهای لابه لای سنگ فرش، سرامیک و یا موزاییک سطحی که فرش بر روی آن پهن می گردد، نباید خالی باشد، زیرا مخفیگاه خوبی برای رشد بید است.
برای جلوگیری از بیدخوردگی پشت فرش می توانید از میزانی پودر نفتالین یا نگزالت و یا موادگیاهی مانند تنباکو بهره ببرید. دقت کنید که از این مواد در حد متعارف استفاده گردد. زیرا مصرف زیاد آن ها در رنگ ها اثر نامطلوب دارد.
در صورت بیدخوردگی فرش چه کار کنیم؟
اگر فرش دچار بیدخوردگی شد، ابتدا باید سطحی که فرش روی آن واقع شده است را کنترل و تمیز کنیم، سپس نقاط بید خورده حتما باید ترمیم بشوند تا هنگام شستشو قسمت های کنار بید خوردگی فرش آسیب نبینند.
عامل بیدخوردگی فرش، پشم های ضدعفونی نشده، هوای شرجی و مرطوب، نگهداری فرش در محل های سربسته و متروک و یا عدم توجه و نظافت فرش است. در صورتی که فرش در محل های سربسته و متروک واقع شده است، باید هر ماه یک بار درها باز شوند و فرش ها آنالیز شوند.
در صورتی که فرش دچار بیدخوردگی زیاد شد حتما باید شست و شو و مخفی گاه های بید گرفته گردد.
مراقبت از ریشه های فرش
یکی دیگر از موارد حفظ و نگهداری اصولی فرش برای مراقبت از ریشه های فرش است. تمیز کردن ریشه های فرش کار دشواری است و چند راه حل دارد:
- گره زدن ریشه فرش: اولین روشی که برای محافظت از ریشه فرش ارائه می گردد، گره زدن ریشه ها است. گره زدن ریشه های فرش به سه روش دو گره ای، گره نخودی و گره زنجیره ای است.
- استفاده از کاور ریشه فرش: برترین روش نگهداری از ریشه فرش ، استفاده از کاور ریشه فرش است. کاور فرش جنس های مختلفی دارد که برترین جنس کاور، نوع توری آن است؛ چرا که هوا از آن رد و بدل شده و از پوسیدگی فرش جلوگیری می نماید.
- استفاده از لفاف دوزی: در لفاف دوزی ریشه های فرش را تا می کنیم و داخل پارچه مربوطه قرار داده و سپس هر دو طرف پارچه را به ابتدای بافت وصل می کنیم. پارچه های مورد استفاده در لفاف دوزی که به صورت نخی و مشبک هستند و جریان هوا را به راحتی از خود عبور می دهند و از آسیب رسیدن به ریشه فرش جلوگیری می نمایند.
روش صحیح تا زدن فرش
برای نگهداری صحیح فرش باید با روش صحیح تا زدن فرش آشنا باشیم. برترین روش در جمع کردن فرش، لول کردن آن است تا بافت آن نشکند و تار و پودش صدمه نخورد. این نکته مهم، در موارد نگهداری از فرش دستباف و ماشینی که تراکم بالایی دارند، مشترک است .
روش صحیح تا کردن فرش مانع از آسیب رساندن به تاروپود فرش می گردد. جمع کردن و تا زدن فرش به شکلی اشتباه تاروپود فرش شما را خواهد شکست و دیگر هرگز به شکل اولیه درنمی آید.
- ابتدا با دقت فرش را پشت ورو نمایید و کاملا صاف بر زمین پهن کنید.
- فرش را به صورت طولی از یکی از لبه های راست یا چپ به میزان یک سوم تا بزنید.
- لبه دیگر را نیز جوری تا کنید تا یک سوم پایانی فرش بر قسمت تا خورده قرار گیرد و فرش به مستطیلی بلند و باریک تبدیل گردد.
- فرش را صاف کنید و با لمس به وسیله دستان، جهت خاب فرش را بیابید؛ سپس برخلاف خاب فرش یک سوم آن را از عرض تا بزنید.
- از روی فرش کنار بروید؛ پشت قسمت تا خورده بر زانو بنشینید و یک سوم تا خورده را در دو مرحله تا بزنید و این کار را ادامه دهید تا فرش به مستطیلی کوچک و حجم دار تبدیل گردد.
- با طنابی محکم فرش تا خورده را خوب ببندید تا در طول راستا باز نگردد.
***